Секогаш кога ќе се случи земјотрес, првото нешто што го слушаме е неговата магнитуда според Рихтеровата скала. Дали знаете што всушност значи тоа?
Некое време по земјотресот можете да го слушнете и бројот според Меркалиевата скала. Овие два начина на опишување на моќта на земјотресот претставуваат два различни начини на кои таа моќ може да се опише.
Најчестиот стандард за мерење на земјотресите е Рихтеровата скала, создадена во 1935 година, а нејзин автор е Чарлс Ф. Рихтер, од Калифорнискиот технолошки институт. Рихтеровата скала се користи за мерење на јачината на земјотресот – количината на ослободена енергија. Се пресметува со помош на информациите собрани од сеизмографот.
Рихтеровата скала е логаритамска, што значи дека скоковите во цели бројки укажуваат на десеткратно зголемување. Во овој случај, зголемувањето е во форма на амплитуда на бранови. Тоа значи дека амплитудата на брановите кај земјотресите од шестото ниво е 10 пати поголема од онаа на петтото ниво и дека има стократно зголемување на амплитудата помеѓу земјотресите од седмото и деветтото ниво. Количината на ослободена енергија се зголемува за 31,7 пати помеѓу секоја цел број вредност.
Повеќето земјотреси се многу слаби и со магнитуда помала од три степени според Рихтеровата скала. Само мал број земјотреси – околу 15 од 1,4 милиони земјотреси кои се над 2,0 – се со јачина од 7 или повеќе степени според Рихтеровата скала, што се смета за голем земјотрес. Најголемиот регистриран земјотрес во историјата бил со јачина од 9,5 степени и го погодил Чиле во 1960 година. Уби речиси 1.900 луѓе и предизвика штета од околу 4 милијарди долари. Во најголем дел, нема да видите никаква штета од земјотреси кои се регистрирани под 4 степени според Рихтеровата скала.
Обемот на штетата пак, се мери со Меркалиевата скала. Читањата на Меркали, кои се изразени со римски бројки, се засноваат главно на субјективни толкувања. Земјотрес со низок интензитет, кој само некои луѓе го чувствуваат како вибрација и не предизвикува значителна штета, е рангиран како II. Највисокото ниво – XII – се однесува на земјотреси кои предизвикуваат уништување на згради, пукнатини во земјата и други природни катастрофи, како што се лизгање на земјиштето или цунами.
Читањата на Рихтеровата скала се одредуваат брзо по земјотрес, веднаш штом научниците ги споредат податоците со другите сеизмографски станици.
Читањата на Меркали, од друга страна, не можат да се утврдат додека истражителите не разговараат со очевидци за да откријат што се случило за време на земјотресот. Откако ќе го утврдат степенот на штетата, тие го користат критериумот Меркали за да го одредат соодветниот резултат.
Извор: National Geographic
