Како да го направите најубавото јајце е тајна која секоја домаќинка љубоморно ја чува. Некои од нив ќе бидат ставени во корпи кои ги чуваат зајаци, а овие животни може да се појават и на некоја од велигденските трпези. Знаете ли зошто и од кога ги имаме овие обичаи?!
Не се радуваат само децата со велигденски јајца, разнобојни и шарени. Секој сака да биде „најјак“ во недела, да ги скрши сите „противници“ и да излезе од борбата како победник.
А оној кому му е скршено јајцето, нема да се лути затоа што Велигден е – најголемиот христијански празник!
Зошто се бојадисуваат велигденските јајца?
Традицијата на бојадисување јајца е многу стара и датира од претхристијанскиот период, па и пред Христа и неговите страдања. Имено, јајцата отсекогаш биле симбол на раѓање и победа над смртта – кога ќе се скрши лушпата, од јајцето излегува нов живот.
Во контекст на Велигден, боењето на јајцата за прв пат се споменува во 12. а во Србија во 16. век.
За овој обичај има многу народни приказни. Еден од нив зборува за стражарите кои го чувале Христовиот гроб и таму јаделе печено пилешко. Еден од нив постојано се плашел да не оживее Христос, поради што останатите постојано го исмевале. Во еден момент му рекоа дека тоа ќе се случи кога печеното пиле што го изеле ќе се оттргне и ќе снесе црвено јајце. Во тој момент тоа се случи и Христос се вознесе и полета на небото.
Според друга приказна, сликањето јајца е поврзано со легендата за Марија Магдалена. Таа дошла во Рим да го проповеда Христовото Евангелие и стигнала до царот Тибериј, кому му донела на подарок кошница со јајца. Кралот не верувал во Христовото воскресение и рекол кога белите јајца во корпата ќе ја сменат бојата. Марија Магдалена рече: „Христос воскресна“, и сите јајца во корпата станаа црвени.
Сепак, постојат легенди кои го поврзуваат чинот на бојадисување јајца со настаните пред Христовото воскресение. Една стара приказна вели дека под крстот на Голгота, на кој бил распнат Христос, имало гулабско гнездо. Крвта ги попрскала јајцата во гнездото и ги обоила во црвена боја, а оттогаш христијаните со бојадисување црвени јајца го одбележуваат денот на Христовото страдање.
Во некои делови, старите луѓе ја раскажуваат приказната за жените кои го спасиле животот на Исус боејќи јајца за војниците кои го бркале. Го виделе Христос како бега, па за да им го одвлечат вниманието на гонителите, набрзина бојадисале јајца. Војниците запреле запрепастени бидејќи никогаш претходно не виделе таков обичај, а Исус побегнал. Господ тогаш ги благослови, па од тој ден јајцата се фарбаат.
Во секој случај, симболиката на сите приказни е иста – на Велики четврток се бојадисуваат јајца во спомен на пролеаната невина крв и воскресението Христово.
