Во извештајот се наведуваат тутунот, алкохолот и дебелината како клучни фактори зад зголемената глобална инциденца на рак, а загадувањето на воздухот е главен фактор на ризик за животната средина.
Новите проценки покажуваат дека ракот на белите дробови е најчестиот карцином ширум светот со 2,5 милиони нови случаи во 2022 година. Женскиот рак на дојка се рангираше на блиску второ место, а потоа следат ракот на дебелото црево, простатата и желудникот.
Во извештајот се вели дека ракот на дојката е најдијагностицираната и водечка причина за смрт кај жените. За мажите тоа беше рак на белите дробови.
Бреј забележал дека „Еден од пет мажи и една од пет жени ќе развијат рак во текот на животот и околу еден од девет мажи и една од 12 жени ќе се развијат и умираат од оваа болест“.
Глобалните проценки откриваат впечатливи нееднаквости во оптоварувањето со рак, при што најзагрозени се луѓето во посиромашните, помалку развиените земји.
Изабел Соерјоматарам, заменик-шеф на гранката за надзор на ракот на Агенцијата за истражување на ракот, вели дека тоа е особено точно за ракот на дојката.
„Жените во земјите со понизок индекс за човечки развој имаат 50 проценти помала веројатност да бидат дијагностицирани со рак на дојка отколку жените во земјите со висок индекс за човечки развој, но сепак тие се изложени на многу поголем ризик да умрат од болеста поради доцната дијагноза и несоодветен пристап до квалитетен третман“, рече таа.
Истражувањето на Светската здравствена организација во 115 земји покажува дека повеќето земји не ги финансираат адекватно услугите за рак и палијативна нега, како дел од универзалното здравствено покривање, ситуација која несразмерно ги погодува недоволно, посиромашните популации.
„Трошоците за здравствена заштита, особено за рак се зголемуваат“, рече Андре Илбави, технички лидер на СЗО за рак.
„Новите технологии, стареењето на населението и повеќе луѓе кои пристапуваат до посложени услуги ги оптоваруваат здравствените буџети. Плаќањето од џеб кај ракот е високо и често ги турка семејствата во сиромаштија“, истакна Илбави.
Кога на луѓето на кои им е дијагностициран рак ќе им се каже дека мора да платат од својот џеб, Илбави вели дека е помала веројатноста да побараат помош, да добијат третман и да ја завршат грижата.
„Тоа го прави ракот посмртоносен и поскап за економиите, особено како што се зголемува товарот од ракот“, рече тој, истакнувајќи дека владите можат да го прекинат овој циклус со инвестирање во услуги за рак.
„Ракот не треба да биде скап и не треба да биде смртна казна“, рече тој.
„Ова не е време за одвраќање. Ова е време да се удвои и да се направат тие инвестиции во превенција и контрола на ракот или во спротивно ќе се справиме со нееднаквости кои се уште полоши од она што го гледаме денес“, вели Илбави.
Изабел Соерјоматарам, исто така, ја истакна итноста за инвестирање во превенција за да се одговори на растечкиот глобален товар од рак и глобалните нееднаквости во резултатите од ракот.
„Инвестирањето во превенцијата станува многу клучно бидејќи не можеме да го лекуваме нашиот начин за излез од ракот“, рече таа.
„Третманот и обезбедувањето пристап до нега е важно за спречување на ракот, така што никој не страда од него“, истакна Изабел Соерјоматарам.
