Историјата и изгледот на Месечината ги збунуваат астрономите со векови. Сега научниците открија дека природниот сателит на Земјата е постар од 40 милиони години (како што се мислеше до сега), а ова откритие ќе помогне попрецизно да се одреди неговото геолошко потекло.
„Времето на формирање на Месечината е важно бидејќи дури потоа се формирала планетата Земја каде што може да постои живот“, вели за „Њузвик“ Филип Хек, професор на Универзитетот во Чикаго.
„Месечината помага да се стабилизира Земјината оска на ротација. Плимата и осеката на Земјата и месечевата светлина влијаат на океаните и биосферата на Земјата. Месечината е причината поради која нашиот ден трае 24 часа. Подоброто разбирање на неговото потекло е секако фасцинантна тема“, додава Хек.
Мистеријата на кристалите од Месечината
Денес, најприфатената теорија за потеклото на Месечината е дека пред повеќе од четири милијарди години, џиновски објект со големина на Марс удрил во Земјата и предизвикал нејзино распукување. Најголемиот од фрагментите формирани во тоа време станал бела топка со кратери, што ја гледаме денес како Месечина. Но, кога точно се случило сè уште е мистерија.
Користејќи ги месечевите кристали од мисијата Аполо во 1972 година, Хек и неговиот тим успеаја да го одредат ова попрецизно.
„Овие кристали се најстарите познати цврсти материи настанати по масовниот удар. И бидејќи знаеме колку се стари, ни служат како водич за времето на формирање на Месечината“, забележува Хек.
Ситните кристали, кои се сопственост на вселенската агенција НАСА, се пронајдени во примероци од лунарната прашина и го содржат минералот циркон и елементите силициум и кислород.
„Цирконските кристали се вообичаени во карпестата кора на Земјата, Месечината, Марс и астероидите како Веста. Ги има во магматските карпи како што е гранитот. Цирконите се многу тврди и цврсти, така што можат да го преживеат распаѓањето на карпите. Затоа е можно да се најдат во седименти и седиментни карпи. Кога ќе се формираат циркони, тие во својата структура можат да содржат алин и олово. Ова значи дека сулфурот во цирконите доаѓа од распаѓањето на ураниумот“, објаснува Хек.
Одредување на староста на кристалот
Неговиот тим ги проучувал кристалите атом по атом и можел да одреди колку атоми во кристалот претрпеле радиоактивно распаѓање. Ако е познато приближното време кое е потребно за да се случи ова распаѓање, анализата може да се искористи за точно да се одреди времето на формирање на кристалите.
„По нашата анализа нема сомнеж за староста на цирконот од 4,46 милијарди години. Бев многу среќен што видов дека со нашата нова студија староста на кристалот може да се одреди без сомнение“, објасни Хек.
Оваа студија е објавена во списанието Geochemical Perspectives Letters. Тоа покажува зошто собирањето примероци од вонземски дестинации може да биде корисно за идните генерации.
„Оваа студија беше направена на примерок што беше собран и донесен на Земјата пред 51 година, во 1972 година. Во тоа време, научниците не можеа ни да замислат какви анализи правиме денес. Можеме да собереме примерок и да го складираме со децении или подолго за идните генерации, кои со најнови инструменти од идното време ќе можат да решаваат важни научни прашања“, заклучува Хек.
