Најавен како бомбастична санкција против Будимпешта, предлогот за суспензија на ЕУ парите поради загрозување на буџетот на Унијата се однесува на третина од кохезивните фондови, јави дописничката на МИА од Брисел.
Предлогот за делумна суспензија на фондовите за Унгарија поради непочитување на владеењето на правото ја презентираше денеска во Брисел еврокомесарот за буџет, Јоханес Хан. Имено, одлуката за суспензија на парите се носи поради тоа што Комисијата процени дека нетранспарентноста и корупцијата во Унгарија го загрозуваат заедничкиот буџет на ЕУ и со тоа парите на европските даночни обврзници.
Конкретно, ЕК го предлага следното: суспензија на 65 отсто од кохезивните фондови предвидени за Унгарија и забрана за склучување легални договори со ентитети од јавен карактер. Според проценките на Комисијата ова претставува околу 7,5 милијарди евра или третина од кохезивните фондови за Будимпешта.
По повеќемесечна анализа и разговори со унгарската Влада, ЕК дојде до заклучок дека буџетот на ЕУ останува загрозен поради сомнежите за корупција пред сè во делот на јавните набавки.
Во следните денови предлогот ќе му биде доставен на Советот на ЕУ, односно земјите членки, кои треба да го усвојат со квалификувано мнозинство. Советот има еден месец да ја усвои оваа санкција, но може да побара и пролонгирање од дополнителни два месеца.
Запрашан зошто се дава толкав рок на Советот, Хан одговори дека во патоказот договорен со унгарската Влада се предвидуваат 17 клучни елементи за исполнување на условите на Европската Комисија – на Будимпешта и е потребно време.
Еден од условите, со кој со согласи унгарската Влада, е воспоставување на посебно тело за интегритет, кое ќе има задача да врши надзор врз контроверзните процеси. Уште еднаш јавноста бара одговори како Брисел може да биде сигурен дека ова тело ќе функционира независно и непречено со оглед на нивото на корупција во Унгарија, и фактот што Европскиот Парламент пред неколку дена ја прогласи Унгарија за нецелосна демократија со авторитарни тенденции.
– Важно ќе биде да видиме како ќе биде составено ова тело, само луѓе кои не биле членови на политичка партија во последните пет години или немале политички мандат во последните пет години смеат да членуваат, можат да бидат назначени само еднаш за шест години, рече Хан, нагласувајќи дека Комисијата од блиску ќе го анализира составот на ова тело за интегритет.
Прашања се отворија исто така околу тежината на санкцијата: зошто само една третина од кохезивните фондови, а не сите три третини? На ова еврокомесарот за буџет се повика на одлука на Европскиот суд за правда кој побара мерките на Комисијата да бидат „пропорционални и соодветни“. Оваа судска одлука произлезе од предмет поднесен од страна на Полска и Унгарија пред Судот. Истата таа одлука оцени и дека во случајот на Полска не може да се воспостави директна врска со буџетот на ЕУ, поради што Полска, за разлика од Унгарија, е поштедена од вакви санкции за сега.
– Овој механизам на условеност беше предизвикан пред судот од страна на Унгарија и Полска и Европскиот суд за правда донесе јасна одлука дека регулативата е во согласност со Повелбата, но и детално етаблира јасни цели кога ова може и треба да се примени, и дека треба да има доволно јасна врска со ризикот за европскиот буџет. Во случајот на Полска, иако видовме дека има проблеми со независноста на судството, нема доволно докази за поврзаност со европскиот буџет. Прашањето за независноста на судството може да се третира со други алатки, рече Хан.
Предлогот треба да му се достави на Советот на ЕУ до 22 септември.
