Долгоочекуваната дебата меѓу потпретседателката Камала Харис, кандидат на Демократите за претседателка на САД и Доналд Трамп помина во полза на Харис која ги потроши 90-те минути во максимални напори да го извади Трамп од кожа. И успеа во тоа.
Ракувањето го означи импулсот на дебатата
Кога Харис и Трамп излегоа на сцената во Филаделфија, тоа беше прв пат тие да се сретнат лично. Трамп, на крајот на краиштата, ја прескокна инаугурацијата на Бајден.
Харис го даде тонот така што одеше преку шест стапки, одвојувајќи го нејзиниот подиум и преминувајќи на страната на Трамп подавајќи рака, претставувајќи се и велејќи: „Ајде да имаме добра дебата“.
„Мило ми е што те видов“, одговори Трамп.
Трамп генерално гледаше напред кон водителите додека зборуваше Харис, додека потпретседателксата комуницираше преку изрази на лицето. Таа се смееше на некои коментари на Трамп, на други се потсмевнуваше, на некои одмавна со главата и на моменти изгледаше збунета.
Кога Трамп го повтори разоткриениот мит за имигрантите од Хаити кои јадат домашни миленици во Спрингфилд, Охајо, Харис се смееше додека креваше раменици и покажуваше кон Трамп.
Трамп често беше надвор од контрола. Тој гласно и постојано инсистираше на тоа дека цела низа невистини се вистинити. Поранешниот претседател повтори лаги за широко распространета измама на изборите во 2020 година. Тој наслика страшна слика за Соединетите Држави, потсетувајќи на „американскиот масакр“ на кој предупреди кога беше инаугуриран во 2017 година.
„Имаме нација која умира“, рече Трамп.
Како што завршуваше дебатата, Харис доби уште едно засилување: музичарката и икона на поп културата Тејлор Свифт објави на Инстаграм дека ја поддржува Харис и Тим Волц.. Таа ја потпиша својата објава „Тејлор Свифт, дама мачка без деца“ – алудирајќи на фразата што претходно ја користеше сенаторот Џеј-Ди Венс, кандидатот на Трамп, за да ги критикува демократите.
Харис излезе на сцената со јасен план: исфрли го Трамп од игра
Тоа беше, по секоја мерка, драматичен успех. Кога Харис ја спомна кривичната пресуда на Трамп и отворените правни прашања, Трамп се фати за мамката. И кога Харис сугерираше дека собирите на Трамп се здодевни, тој речиси се задуши од мамката.
Наместо да се занимава со прашањата што ги покренаа модераторите, вклучително и неколку кои Трамп ги смета за некои од неговите политички предности, поранешниот претседател продолжи надолго за забавната вредност на неговите митинзи, тврдејќи дека администрацијата на Бајден легално го таргетирала и, во долга, бизарна магија, инсистираше – против сите достапни докази, дека мигрантите ги јаделе миленичињата на Американците.
„Тие ги јадат кучињата, луѓето што дојдоа, ги јадат мачките, ги јадат миленичињата на луѓето што живеат таму“, рече Трамп, откако Харис го критикуваше дека ја подигнал сметката за имиграција.
Харис изгледаше како да е збунета, но ретко се враќаше на тврдењата, очигледно задоволна што дозволи Трамп самииот да работи против себе.
Трамп изгледаше особено огорчен од зборовите на Харист за настаните од неговата кампања. Дури и откако модераторот се обиде да ја пренасочи дебатата кон имиграцијата – повторно, една од омилените теми на Трамп – поранешниот претседател одби да ја остави.
„Прво, дозволете ми да одговорам за митинзите“, рече Трамп, исмевајќи се со толпата на Харис пред да се врати кај своите. „Луѓето не ги напуштаат моите собири, ние ги имаме најголемите собири, најневеројатните собири во историјата на политиката“.
Првиот час од дебатата потоа заврши исто како што почна – со Трамп на долга реплика за изборите во 2020 година, за кои тој тврдеше дека, лажно уште еднаш, му биле украдени.
Трамп тргува со теории на заговор
Трамп ја изнесе неоснованата теорија на заговор дека мигрантите од Хаити кои живеат во Спрингфилд, Охајо, јадат мачки и кучиња на луѓето.
Тој во еден момент рече „во Спрингфилд, тие ги јадат кучињата. Тие ги јадат мачките. Тие ги јадат миленичињата на луѓето што живеат таму“.
Кога модераторот на ABC News Дејвид Муир истакна дека градските власти негирале какви било докази дека мигрантите во Спрингфилд всушност јадат домашни миленици, Трамп се удвои, велејќи дека „луѓето на телевизија“ го кажуваат тоа. Кога беше притиснат, Трамп само рече: „Ќе дознаеме“.
Кога дебатата се префрли на криминал, Трамп тврдеше дека криминалот во Соединетите држави е зголемен спротивно од остатокот од светот. И таму Муир истакна дека, според податоците на ФБИ, криминалот всушност се намалил во изминатите неколку години.
Трамп, повторно, се одложи на различна теорија на заговор дека ФБИ е длабоко корумпиран и дека издава „измамнички изјави“. Тој тврдеше дека „тоа беше измама“.
Подоцна во дебатата, Трамп тврдеше дека изборите во САД се „хаос“ и тврдеше дека демократите се обидуваат да ги натераат недокументираните имигранти да гласаат на избори.
Жестока расправија за абортусот, клучно прашање за двајцата кандидати
Неколку моменти ја истакнаа разликата помеѓу дебатата на Бајден во јуни и Харис во вторникотоколу дебатата за абортус.
Харис, која долго време беше една од најсилните сурогати на администрацијата за репродуктивните права, можеше да одговори на одбраната на поранешниот претседател на неговата политика за абортус на начин на кој Бајден не можеше.
Поранешниот претседател, кој назначи тројца судии од Врховниот суд кои ја отфрлија федералната заштита на абортусот, се обиде да го ублажи својот став по ова прашање критикувајќи ги шестнеделните забрани за абортус и повторувајќи ја својата поддршка за исклучоците за силување, инцест и животот на мајката.
Трамп повтори неколку од аргументите што ги кажа за абортусот за време на неговата јунска дебата со Бајден. Тој тврди дека „сите“ сакале ова прашање да се врати во државите, и покрај широкиот отпор од демократите и некои независни. Тој неточно тврдеше дека поранешен гувернер на Вирџинија рекол дека бебињата треба да бидат погубени – повикувајќи се на коментарите на поранешниот демократски гувернер Ралф Нортам, лекар, за грижата за раѓањата по неодржлива бременост.
И Трамп го повтори лажното тврдење дека некои држави дозволуваат абортуси да се вршат откако ќе се роди бебе, што извлече проверка на фактите од Линси Дејвис од ABC News.
„Нема држава во оваа земја каде што е легално да се убие бебе откако ќе се роди“, рече Дејвис.
Харис одговори со истакнување на случаите кога жените не можеле да абортираат откако биле жртви на силување или се бореле да добијат грижа за спонтан абортус.
„Трудниците кои сакаат да ја одложат бременоста до крај, страдаат од спонтан абортус, не им се дава грижа во собата за итни случаи бидејќи давателите на здравствени услуги се плашат дека може да одат во затвор, а таа крвари во автомобил на паркинг – таа не го сакаше тоа”, изјави Харис.
Вадење на Трамп од кожа – економија
Сакајќи да им се претстави на гласачите, Харис рано го постави тонот, правејќи контраст со Трамп со тоа што се обликуваше себеси како застапник на Американците од средната класа – и ја оквалификуваше својот противник како самобендисан.
„Доналд Трамп нема план за вас“, рече Харис како одговор на прашање за економијата, гледајќи во камерата во директен апел до гласачите.
Повикувајќи се на нејзината лична биографија додека се сметаше за „дете од средната класа“, Харис ја изложи економската визија вклучувајќи даночни намалувања за семејствата и даночни одбитоци за малите бизниси, додека Трамп, рече таа, „ќе го направи она што го правеше порано, што е да се обезбеди намалување на даноците за милијардерите и големите корпорации“.
Трамп, продолжи Харис, „всушност нема никаков план за вас, бидејќи тој е повеќе заинтересиран да се брани отколку да се грижи за вас“.
Нејзината кампања во своите реклами и точки за разговор тврдеше дека Трамп е кандидат кој се грижи за себе, а Харис ја пренесе таа порака на дебатната сцена.
„Ќе ви кажам, единственото нешто за кое нема да го слушнете како зборува сте вие. И јас ќе ви кажам: верувам дека заслужувате претседател кој всушност ве става на прво место“, рече таа.
Трамп, Харис и глобалните прашања
Ако некој на сцената во вторник имаше јасен, точка по точка, план за ставање крај на војните во Газа и Украина, тој не го сподели со гледачите дома.
Запрашана како би обезбедила мир во Газа, Харис прво се присети на ужасите од нападите на Хамас од 7 октомври 2023 година во Израел. Таа понуди благи критики за одговорот на Израел, тековното бомбардирање во кое загинаа десетици илјади Палестинци, пред да се насочи кон нејзината поддршка за решение со две држави, правото на Израел да се брани и посветеноста на обновата на Газа.
„Потребен ни е договор за прекин на огнот и ни требаат заложниците надвор“, изјави Харис.
Трамп понуди уште помалку детали.
„Таа го мрази Израел“, рече тој за Харис, додавајќи дека таа ги мрази и „Арапите“.
Трамп повремено се обидуваше да го разгори гневот кај Арапските Американци поради справувањето со конфликтот од страна на Бајден. Но, во вторникот тој брзо се откажа од тактиката, наместо тоа ја критикуваше Харис што го навреди израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху за време на неодамнешната посета на Капитол Хил – таа, всушност, се сретна со него; таа не присуствуваше на неговиот говор во Конгресот – и повторно изјави дека ништо од тоа „никогаш немаше да се случи“ ако тој сè уште беше во Белата куќа.
Истото за руската војна во Украина, според поранешниот претседател, кој – откако застана да забележи дека „многу добро го познава Путин“ – рече дека „Русија никогаш не би влегла во Украина“ на ако тој беше претседател
„Ќе го завршам тоа дури и пред да станам претседател“, додаде Трамп, тврдејќи дека неговиот избор ќе ја ресетира геополитичката состојба и, речиси по дефиниција, ќе најави договор.
Харис, од своја страна, го искористи разговорот Русија-Украина за да го нападне Трамп поради неговата добро документирана наклонетост кон меѓународните моќници и деспоти.
„Добро е познато дека овие диктатори и автократи навиваат да бидете повторно претседател“, рече Харис, „бидејќи е толку јасно дека можат да манипулираат со вас со ласкање и услуги“.
Трамп возврати таму, потсетувајќи се на неговиот притисок да ги натера земјите-членки на НАТО да платат повеќе во Алијансата и удирајќи по Харис за одбивањето на Бајден да го стори истото, пред да рече дека потпретседателката „нема храброст да праша“.
Харис одговори дека верува дека Трамп, всушност, може брзо да стави крај на војната – капитулирајќи пред Путин. А со тоа, додаде таа, загрозувајќи ја Полска на западната граница на Украина. (Пенсилванија има големо полско-американско население, забележа Харис.)
Трамп постојано го споменуваше начинот на кој администрацијата се однесува на повлекувањето на САД од Авганистан, тврдејќи дека тоа покажува слабост во Белата куќа и дека Бајден не отпуштил доволно луѓе како одговор на тоа. Харис рече дека се согласува со одлуката на Бајден да ги повлече американските трупи од Авганистан во 2021 година, тврдејќи дека Трамп „преговарал за еден од најслабите договори што можете да ги замислите“ за ова прашање за време на неговиот престој како претседател.
Трамп го цитираше и унгарскиот премиер Виктор Орбан.
„Орбан го кажа тоа, тој рече: „Најпочитуваната, најстрашната личност е Доналд Трамп. Немавме проблеми кога Трамп беше претседател“, рече Трамп.
Заклучоци
Во завршните зборови Камала Харис повика на фокусирање кон иднината, а не враќање во минатото.
„Мислам дека видовте две различни визии за нашата земја. Едниот се фокусира на иднината, а другиот сака да не врати во минатото. Нема да се вратиме. Верувам дека Американците знаат дека има повеќе работи што не обединуваат отколку што не разделуваат. Мора да имаме план, да ги разбереме надежите, амбициите на луѓето. Затоа сакам да создадам економија на можности – инвестиции во мали бизниси, во нови семејства, во поддршка на старите лица, намалување на трошоците за живот“, рече Харис.
Од друга страна, Трамп го повтори тврдењето дека САД пропаќа и дека е срам во светот.
„Ние сме земја што пропаѓа. Ни се смеат низ целиот свет. Ќе завршиме со трета светска војна. Најлошо од се, дозволија милиони мигранти да влезат во нашата земја. Многумина од нив се криминалци и ни ја уништуваат државата. Ова се најлошиот претседател и најлошиот потпретседател во историјата на нашата земја“, рече Трамп.
извор: Си-ен-ен
Подготви. Б. Ј.
