Кинотеката на Македонија и овој октомври нуди програма која на јасен начин сведочи за нејзината улога како централна институција на филмската меморија и културното сеќавање во земјата. Преку внимателно селектирани проекции, репертоарот гради мост меѓу јстарите традиции на кинематографијата и современите изрази, покажувајќи ја динамичната врска помеѓу историското и актуелното, помеѓу локалното и глобалното.
Месецот започнува со содржини од Фестивалот на нем и класичен филм. Токму преку оваа перспектива, Кинотеката ја истакнува континуираната важност на архивското кино како културен документ и како естетска матрица што постојано се реинтерпретира.
Во рамките на програмата, ќе биде оддадена почит на неодамна починатиот актер и холивудска легенда Роберт Редфорд, чија кариера го дефинираше модерниот американски филм од втората половина на 20 век. Неговата актерска и продуцентска дејност отвори пат кон нови наративи, а неговото присуство во киното претставуваше симбол на харизма, интегритет и авторска визија.
Современата светска кинематографија е претставена преку избор на култни филмови кои ја одбележаа поновата филмска историја: францускиот „Омраза“ (La Haine) на Матје Касовиц, силна социјална драма која останува актуелна и денес; експлозивниот и стилски радикален „Убиј го Бил“ на Квентин Тарантино, кој ја демонстрира постмодерната игра со жанровите; и поетичната интимност на „Изгубени во преводот“ на Софија Копола, филм кој ја постави новата естетика на меланхоличниот урбан минимализам.
Особено место имаат и македонските филмови – од реставрираната класика „Македонска крвава свадба“, која како темел на националната кинематографија и натаму го задржува својот културен и симболички капитал, до чествувањата на значајни јубилеи: 45 години од „Оловната бригада“ (1980) и 50 години од „Јад“ (1975), двата во режија на Кирил Ценевски – автор кој со својот творечки опус изгради специфичен визуелен и идеолошки јазик. Со нивното повторно прикажување, Кинотеката не само што потсетува на клучните дела од историјата, туку ги репозиционира во современиот културен дијалог.
Октомвриската програма вклучува и проекции на „Волчја ноќ“, кој оваа година одбележува 70 години од своето создавање, како и други дела што го обликуваа профилот на македонската кинематографија: „Среќна Нова 1949“ на Столе Попов, „Денови на искушение“ на Бранко Гапо и „Ангели на отпад“ на Димитрие Османли.
Истовремено, репертоарот нуди и увид во поновите македонски продукции, кои ја рефлектираат динамиката на современите теми и жанрови: „Војната заврши“ на Митко Панов, „Три дена во септември“ на Даријан Пејовски, „Џган“ на Вардан Тозија, „Снежана на крајот умира“ на Кристијан Ристевски и урбаниот омнибус „Скопје ремикс“ на колективот Ново Македонско Видео. Овие остварувања ја претставуваат македонската кинематографија како поле на жанровска разновидност, креативна енергија и уметничка храброст.
Покрај редовниот репертоар, Кинотеката ќе биде домаќин на Фестивалот на етнолошки филм, Деновите на словенечки филм и Ехо фестивалот, со што програмата добива дополнителна интеркултурна димензија. Тие манифестации ја отвораат Кинотеката кон поширокиот регионален и европски контекст, нагласувајќи ја идејата за киното како точка на културна размена и дијалог.
Со ваквиот избор, октомври во Кинотеката се позиционира како месец на културна платформа што го артикулира значењето на филмот како уметност и меморија, како медиум што го чува минатото, го коментира сегашното и го предвидува идното.
Текстот Октомвриската програма на Кинотеката: филмска ризница меѓу традицијата и современоста е превземен од МАКФАКС.
