Научниците кои се занимаваат со климатските промени се загрижени во последните неколку недели од фактот што температурите на површината на морето се одржуваат на рекордно високи нивоа повеќе од еден месец, што во најлош случај може да значи дека навлегуваме на непозната територија и дека опасен пресврт точка е на хоризонтот.
Постојани рекордни температури
Почнувајќи од средината на март, податоците од американската Национална океанска и атмосферска администрација (NOAA) за просечната температура на површината на океанот покажуваат драматично враќање од податоците од претходните години. Во исто време, оваа година е забележано рекордно ниско ниво на мраз, како на Арктикот, така и на Антарктикот.
Како што покажува графиконот на страницата Climate Reanalyzer (горе), воден од Институтот за климатски промени на Универзитетот во Мејн, просечната глобална температура на океанот (црна линија на врвот) достигна врв од 21,04 ° C на 23 април и остана на рекордно високи нивоа од тогаш.
Застрашувачка аномалија
Биогеохемичар од океанографската институција Вудс Хол напиша на Твитер:
„Иако неодамнешната SST аномалија (SST е температура на површината на морето) е алармантна, тоа не е неочекувано. Моделите CMIP6 предвидуваат дека месечна аномалија од 0,7 °C (во споредба со 1982-2011) ќе се постигне помеѓу 2017 и 2040 година.
While the recent SST anomaly is terrifying, it is not unexpected. CMIP6 models predicted the monthly 0.7°C anomaly (comp. to 1982-2011) to be reached between 2017&2040. This wouldn’t have happened without climate change, we are in a new climate state, extremes are the new normal. https://t.co/qaAjJdxwGy pic.twitter.com/0a1B28E7dx
— Dr Jens Terhaar (@JensTerhaar) April 24, 2023
Тешки последици од затоплувањето на океаните
Последиците од ваквите записи се дека ширум светот се појавуваат голем број океански топлотни бранови, кои можат да предизвикаат масовно исчезнување на морските организми, да доведат до поекстремни временски услови, да го забрзаат топењето на мразот и да го подигнат нивото на морето.
Покрај тоа, потоплите океани се исто така помалку ефикасни во апсорпцијата на стакленички гасови кои ги затоплуваат планетите.
Повратни информации
Доц. проф. Јадранка Шепиќ од Природно-математичкиот факултет во Сплит вели дека океаните претставуваат клучен дел од нашиот климатски систем.
„Тие се во постојана двонасочна интеракција со атмосферата, во која долгорочните промени во состојбата на атмосферата нужно доведуваат до промени во состојбата на океанот и обратно“, вели Шепиќ.
„Зголемената температура на океанот може, на пример, да го забрза топењето на морскиот мраз. Океан без морски мраз апсорбира повеќе топлина отколку океан со мраз бидејќи мразот рефлектира до 90% од дојдовното сончево зрачење. Резултатот е дека овие делови на океанот дополнително се загреваат, а се загреваат назад и атмосферата“, објаснува научникот.
Тоа е само почеток
За луѓето кои се занимаваат со климатски науки, овој развој е алармантен, но за жал не е неочекуван.
„Иако е утешно да се види како манекенките функционираат, страшно е, се разбира, да се видат климатските промени кои се случуваат во реалниот живот“, коментира Терхар.
„Ние сме во него и тоа е само почеток“, додаде тој.
Температурите може дополнително да растат
Претходниот температурен рекорд беше поставен во 2016 година за време на Ел Нињо, климатски феномен кој дополнително ги загрева океаните. Овој факт особено ги загрижува научниците бидејќи моментално сме под влијание на Ла Ниња, океански и атмосферски феномен кој е постуден пандан на Ел Нињо.
Акумулацијата на потопла морска вода долж источниот брег на Чиле укажува дека Ел Нињо доаѓа во наредните месеци, но се уште не е тука. Со други зборови, во наредната година, доколку Ел Нињо целосно се развие, температурите на површината на океаните би можеле уште повеќе да се зголемат и да достигнат нови рекорди и да влијаат на зголемувањето на температурата на површинскиот воздух.
„Доколку на тоа дојде нов Ел Нињо, најверојатно ќе имаме дополнително глобално затоплување од 0,20 до 0,25 °C“, изјави за Би-Би-Си Јозеф Лудешер, научник за системи на Земјата од Институтот за климатски истражувања во Потсдам.
Дополнителната топлина од Ел Нињо може да предизвика просечната температура во некои делови на Земјата за прв пат да надмине 1,5 °C затоплување.
Дали доаѓаме до пресвртна точка?
Посебна загриженост за научниците е можноста дека таквото ненормално големо отстапување од минатите температури може да значи дека океаните ги достигнале границите на нивната способност да апсорбираат топлина. Ова би била многу загрижувачка вест бидејќи тие досега апсорбираа над 90% од вишокот топлина што сме ја втурнале во нашите климатски системи преку емисиите на стакленички гасови, а со тоа го ублажуваат порастот на температурите на копното.
Професорот Мајк Мередит од Британското Антарктичко истражување вели дека таквите високи температури на површината на океаните ги збуниле научниците.
„Фактот дека се загреваат колку што снимиле е вистинско изненадување и голема загриженост. Тоа може да биде краткорочно екстремно зголемување или може да биде почеток на нешто многу посериозно“, изјави Мередит за Гардијан.
Марк Маслин, професор по наука за системите на Земјата на Универзитетскиот колеџ во Лондон, рече дека климатската криза се забрзува пред нашите очи.
„Климатолозите беа шокирани од екстремните временски услови во 2021 година“, изјави тој за Гардијан.
„Многумина се надеваа дека тоа е само екстремна година. Но, тоа продолжи во 2022 година и сега се случува во 2023 година. Се чини дека се преселивме во потопол климатски систем со чести екстремни временски настани и рекордни температури кои се новото нормално. Тешко е да се сфати. како може некој да негира дека климатските промени се случуваат и дека тие имаат катастрофални последици ширум светот“, рече тој.
