Сирени за воздушни напади, солзавец и наводно детонации и истрели од огнено оружје денеска одекнаа во четири општини на северот на Косово, претежно населени со Срби, на денот кога градоначалници од албанска националност требаше да стапат на должност.
Претседателот и врховен командант на вооружените сили на Србија, Александар Вучиќ, потпишаа наредба за подигање на борбената готовност на единиците на српските вооружени сили на највисоко ниво и им нареди итно да тргнат на административна линија со Косово и Метохија, соопшти министерот за одбрана Милош Вучевиќ.
On the day of his Milošević-style rally in Belgrade, Serbia’s autocrat @AVucic orchestrates another Kosovo-Serbia escalation by destabilizing the north of Kosovo, raising the combat readiness of the Serbian Army & moving its units to the border with Kosovo.pic.twitter.com/rUX3lLF7CQ
— Jakub Bielamowicz (@KubaBielamowicz) May 26, 2023
Групи граѓани во утринските часови се собраа пред зградите на институциите во четири општини со мнозинско српско население – Звечан, Зубин Поток и Лепосавиќ, но и во северниот дел на Косовска Митровица, пренесува порталот Коссев.
Во тие три општини беше планирано денеска да стапат на должност градоначалниците од албанска националност, победници на априлските избори, кои беа масовно бојкотирани од Србите.
Serbia's autocrat Vucic raises the combat readiness of the Serbian army as extremists controlled by him terrorize northern Kosovo.
He is organizing a Milosevic-style rally today.
His spy chief Vulin attended a "security conference" in Moscow this week.pic.twitter.com/FUfO2YThps
— Admirim (@admirim) May 26, 2023
Косовската полиција потврди дека им „помага на градоначалниците“ на овие места да го „остварат правото на работа“.
Новоизбраните градоначалници дадоа заклетва на 20 мај, а претходно имаше полемики дали ќе можат да пристапат до канцелариите кои претходно ги користеа градоначалниците од Српската листа, најсилната политичка партија на Србите, која има поддршка од Белград.
More footage from Serbia
#Kosovo pic.twitter.com/Ei3IZS7lHD— Medan (@sumnjam) May 26, 2023
Минатата недела Ерден Атиќ положи заклетва како нов градоначалник на северниот дел на Косовска Митровица, а истиот ден на општинската зграда беа поставени косовски знамиња.
Претставниците на Српската листа го нарекоа неговото назначување „почеток на окупацијата“ на северно Косово.
На крајот на април, овие четири општини добија нови градоначалници од албанска националност, на локалните избори кои беа масовно бојкотирани од косовските Срби.
Немирите се случуваат на денот кога дел од Србите од Косово отпатуваа во Белград за да учествуваат на митингот „Србија на надежта“ организиран од владејачката Српска напредна партија (СНС), предводена од Александар Вучиќ, претседателот на Србија.
Што се случи?
Коссев известува дека во тек се инциденти во Звечан каде, како што е соопштено, состојбата е најсериозна, но и во Лепосавиќ и Зубин Поток.
Во Звечан изутрината биле употребени и солзавец и шок бомби, а наводно се слушале и истрели, јави Коссев.
Во северниот дел на Косовска Митровица во првиот дел од денот беше мирно, а потоа се огласи сирената за тревога, додека околу општината се собраа вработени кои сакаа да го спречат влезот на новоизбраните градоначалници.
Присутни се полициски сили со полициски џипови, цивилни возила и редовна полиција.
Пред сите општински згради се распоредени возила на ЕУЛЕКС – меѓународната полиција под управа на ЕУ.
Зошто Србите ги бојкотираа изборите?
Општините на северот на Косово со мнозинско население се без градоначалник од ноември, бидејќи Србите незадоволни од севкупната состојба се повлекоа од сите локални институции.
Вонредните избори, после одложување, се одржаа на 23 април годинава, а вкупно гласале само нешто повеќе од 1.500 гласачи од 45.950 запишани избирачи.
Од нив гласаа само 13 Срби, изјави српскиот претседател Александар Вучиќ веднаш по изборите, укажувајќи на нивната целосна нелегитимност.
Тој додаде дека и никогаш до сега не е забележано дека гласањето се организира во контејнери поставени и обезбедени од полицијата.
Нагласувајќи дека „вакво нешто во европската историја не се случило од Втората светска војна“, Вучиќ заклучи дека изборите биле „пораз за косовскиот премиер Албин Курти и Квинтата“, која ја сочинуваат Америка, Велика Британија, Германија, Франција и Италија.
Косовскиот премиер Албин Курти по изборите изјави дека новоизбраните претставници ќе бидат „во служба на сите граѓани“, додека во Белград изборите беа наречени „мрак на демократијата“.
Српската листа, која ја има поддршката од Белград, претходно најави дека нема да учествува на изборите за градоначалници на северниот дел на Косовска Митровица, Лепосавиќ, Звечан и Зубин Поток, незадоволна од положбата на Србите на Косово, но пред сè поради одбивањето на властите во Приштина да формираат Заедница на српски општини (ЗСО).
ЗСО беше предвидена со Бриселскиот договор потпишан пред десет години, но до денес не е формирана.
Оваа заедница е предвидена и со неодамнешниот договор меѓу Белград и Приштина, со посредство на ЕУ, постигнат во македонскиот град Охрид.
Додека Србија сè уште инсистира на формирање Заедница на српски општини, албанската страна бара признавање на Косово, односно тоа да бидат два паралелни процеси.