Најдоцна до 2030 година целосно ќе биде завршен тунелот од бугарска страна на Коридорот бр.8. Ова го изјави министерката за транспорт на Бугарија Красимира Стојанова во емисијата „Брисел 1“ на телевизијата Bulgaria On Air, пренесува Трибуна.
Таа пред Милена Милотинова истакна дека тоа повеќепати им било кажано на властите во Скопје, вклучително и на средбата на 16 октомври во Брисел, на која присуствуваа експерти на ЕК и претставници на Софија и Скопје на заменик министерско ниво, како и финансиските институции ЕИБ и ЕБОР. На оваа средба Бугарија и Република Северна Македонија ја потврдија посветеноста на изградбата на Коридорот бр. 8, соопшти ЕК, изразувајќи го своето задоволство.
Бугарија и Република Северна Македонија (РСМ) ја потврдија својата посветеност на изградбата на Коридорот 8. Со ваква порака излезе и Европската комисија (ЕК). Неполн ден потоа, вицепремиерот и министер за транспорт на РСМ, Александар Николоски изјави дека проектот ќе мора да се смени бидејќи нема договор од македонска страна за постоечкиот проект и цена. Премиерот на РСМ додаде дека Скопје нема да ја гради третата делница од пругата. Коридорот 8 додека Софија не го заврши тунелот од бугарската страна на границата.
Средбата на високо ниво во Брисел се одржа меѓу претставниците на ЕК, Бисер Минчев, заменик-министер за транспорт и врски на Бугарија, Стефан Волкановски, државен секретар во Министерството за транспорт (МТС) на РСМ, Синиша Ивановски, директор за железничка инфраструктура во РСМ, финансиските институции ЕИБ и ЕБОР и Секретаријатот на Транспортната заедница.
– Зошто се случи Скопје по оваа средба во средата во Брисел да излезе со мислења кои ги потврдија своите мислења пред средбата дека е тешко да се изгради Коридорот 8, како да не сакаат да го градат?
– Би сакала да укажам дека тоа се должи на фактот што колегите од РСМ кои учествуваа на средбата во Брисел не го информирале доволно добро својот министер. Секако тоа го кажувам во рамките на шегата. Мислам дека нема некакво несовпаѓање. Колегите кои се вратија од Брисел од нашата МТС дојдоа со добра вест, средбата беше добро покриена и со соопштението на ЕК. Мојот заклучок од она што ми го кажаа колегите, од она што го прочитав е дека двете страни уште еднаш ја потврдија посветеноста на изградбата на овој важен Коридор 8 и тоа како министер за транспорт и врски ме задоволува во моментот.
-Ќе се гради или не Коридорот 8? Бидејќи сакаат нов проект, Николоски, барем така наведува, вели дека овој проект нема да се гради. Што се планира… има работна група меѓу Софија и Скопје.
-Работната група е создадена уште во 2017 година, кога Бугарија на секое ниво, како и досега со своите претставници, вели дека категорично ја потврдува својата посветеност на заштитата на Коридорот 8, а тоа значи дека ние како земја-членка на ЕУ, строго ги почитуваат своите обврски. Сакам да истакнам дека во 2017 година беше потпишан Договорот за пријателство, добрососедство и соработка меѓу Бугарија и РСМ. Во овој договор, во две негови одредби, двете страни изречно се обврзуваат да соработуваат во сите аспекти, вклучително и изградбата на транспортната инфраструктура. На истиот датум, 01.08.2017 година, потпишан е Меморандум за соработка меѓу двете ресорни министерства – бугарското МТИТС и сличното министерство на РСМ, со што двете страни предвидуваат изградба на железничката линија на Коридорот 8 Софија – Скопје. Овие активности за воспоставување на правната рамка за Коридорот 8 продолжија понатаму, при што им се приклучија Албанија, а подоцна и Италија.
-Мислам Коридорот треба да ги поврзе Бари и Бриндизи со Варна и Бургас….ајде да видиме на мапата…
-Го гледате Коридорот кој започнува од Бари и Бриндизи, поминува низ пристаништето Драч, поминува низ Скопје, Софија, Пловдив и се поврзува со Варна и Бургас. т.е. дури и едноставен график може да ни даде јасна идеја за придобивките од овој Коридор.
-Дали македонската земја не ги цени придобивките од овој Коридор, кога беше грчкото ембарго, тие ја извезуваа својата стока преку Бургас, колку што знам. Односно РСМ има економски бенефит, владата има бенефит, бизнисот има бенефит, луѓето имаат придобивка да се поврзат од двете страни на границата.
-Категорично, а тоа што не ми е јасно е зошто колегите од РСМ ги лишуваат на бизнисите, на своите сограѓани, да имаат пристап до повеќе пазари, до поголема конкуренција, побрзо движење. Повторно велам, ова поврзување на пристаништата на Црното и Јадранското море, тоа е вредност и барем за нас е несфатливо зошто на граѓаните на соседната земја да им се одземе таква вредност и слични придобивки од секој аспект. Тава е единствениот паневропски коридор кој кога ќе се изгради како железница инфраструктура, би го поврзала Балканот од исток кон запад, тоа значително ќе го олесни поминувањето, ќе ги скрати часовите, ќе создаде многу повеќе можности за движење на луѓе, стоки, капитал и услуги.
-Во мислењето на нашата влада прочитав дека Бугарија всушност лобирала да добие европски фондови со вклучување на овој Коридор во програмата за Западен Балкан и Источен Медитеран, дали е така?
-Токму така, Бугарија е водечка земја која инсистираше и како резултат на нејзините напори, оваа делница, која ги поврзува овие пристаништа, беше вклучена во еден од главните коридори, имено Западен Балкан – Источен Медитеран. Овие коридори, кои вклучуваат, кои се дел од главната трансевропска мрежа, се дефинирани како стратешки за ЕУ, во најмала рака треба да дадат значење и да ги охрабрат колегите од PCM кои се стремат кон членство во ЕУ да ги искористат можностите за развој на нивниот бизнис. на своите граѓани и да не им ја одземе оваа додадена вредност.
-Овој Коридор е и важен логистички коридор за НАТО, а РСМ е земја членка на НАТО. Да се надеваме дека и властите во Скопје ќе го имаат предвид ова. Затоа што имам чувство дека властите во Скопје се правдаат пред Бугарија што не го започнала Коридорот 8, т.е. тоа е за пред нивното јавно мислење. Каква е состојбата со овој тунел? Еве Мицкоски вели нема да градиме додека бугарската страна не го пробие тунелот низ бугарска територија. Имаме железничка станица во Гуешево, голема, убава станица, имаме железница. линија буквално до граница… каква е ситуацијата во тунелот?
-Во однос на поврзувањето на двете граници, Бугарија во моментов ја има изградено целата пруга. инфраструктура, оставајќи една делница неизградена, која е околу 2,5 км. Нашата земја има обезбедено средства за тоа, техничкиот проект ќе биде готов до крајот на 2024 година, по што се планираат административни постапки за експропријација, а нашата земја ќе биде подготвена да ја изгради делот од Гуешево до границата со РСМ најдоцна до 2030. За жал, не гледаме гаранции и јасни рокови кога колегите од РСМ ќе ја градат својата делница од Крива Паланка до границата со Бугарија. Другото што треба да го преземат двете страни, би рекла похрабро и поамбициозно, е таканаречениот прекуграничен тунел на Деве Баир. Бугарската страна изградила дел од овој тунел уште во 1948 година. Од страна на РСМ нема градба во однос на нивниот дел од тунелот. Така што нивните обвинувања дека Бугарија ништо не изградила, Бугарија не е подготвена и затоа нема да ги дадат парите на даночните обврзници за да одат во празно, се категорично невистинити.
Затоа реков дека станицата во Гуешево е изградена и стои таму, чекајќи да тргнат возовите за РСМ. Добро, велите дека нашиот проект ќе биде готов на крајот на 2024 година и до крајот на 2030 година ќе се изгради и заврши Коридорот на бугарска страна, дали властите во Скопје го знаат ова?
-Ова многупати е кажано, тоа е кажано и на средбата на 16.10. од моите колеги кои беа во Брисел на средба со претставници на релевантната надлежна дирекција на ЕК и на институциите за финансирање. Инаку проектот што е од РСМ го финансираат ЕИБ и ЕБОР, тоа се финансиски институции, особено ЕИБ, ова е банката на ЕУ, многу внимателно размислуваат за кои проекти даваат финансии, па ме чуди зошто колегите од РСМ внесуваат муабет за типот на корупциски проекти и слично. Дали некој мисли дека финансиски институции со таков авторитет би финансирале коруптивни проекти, тоа е многу силна констатација.
Како го објаснувате тоа?
Немам објаснување, за жал. Она што ме загрижува, пак ќе кажам, почнав со ова, дека не гледам причина колегите од РСМ да ѝ пресечат такви можности на својата земја. Ова ми е необјасниво.
Ова е необјасниво за целата бугарска јавност. Тие сакаа да ги пренасочат средствата од Коридорот 8 во Коридорот 10, кој ги поврзува со Белград, односно Будимпешта. Како го објаснувате тоа, всушност, политичарите од таков ранг не можат да не знаат дека ваквото пренасочување на средствата е невозможно. Што мислите, зошто го покренаа ова прашање и мораше неколку пати да им каже од ЕК со разни претставници од Брисел и од претставништва во Скопје дека тоа е невозможно.
Се двоумам кој е конечниот став на колегите од ПКМ, бидејќи во еден момент во последните години ставот беше кога почна изградбата… „Да, ќе го изградиме овој Коридор 8“. Беа преземени обврски како пишани правила, ние како земји што ги потпишуваме соодветните документи сме должни да ги почитуваме. Јас како правник секогаш мислам дека некои правила се напишани за да се почитуваат, а на меѓудржавно ова има уште поголема сила, тогаш велат, нема да се пренасочуваме во друг Коридор, а денес или вчера слушаме изјави од политичари од РСМ. дека всушност ќе се гради Коридорот 8, но не на овој начин. Не знам која е последната и која е правилната позиција.
-Дали мислите дека Бугарија добро го искомуницирала ова прашање на Коридорот 8, затоа што гледаме дека политичарите од РСМ зборуваат за тоа од минатиот месец и месец пред тоа, дека нема да го градат, бараат причини. вклучително и барањето причина во Бугарија, што од твоите зборови разбирам дека не е така.
Убедена сум дека сите бугарски институции кои се вклучија на оваа тема беа доволно јасни и категорични – и владата и претседателот и ние како МТС бевме многу прецизни и многу јасни на темата, за нас Коридорот 8 е приоритет. Се надевам дека ќе успееме во тоа да им биде приоритет и на нашите колеги од РСМ, вели министерката Стојанова пред Милена Милотинова во емисијата Брисел 1 на Bulgaria On Air.
