Пишува: Георги Пашкулев, главен уредник на БГНЕС
Посетата на британскиот министер за надворешни работи Лорд Дејвид Камерон на Бугарија е пропуштена можност Бугарија да ја објасни својата политика во регионот на Западен Балкан, каде што двете земји имаат значително преклопување на позициите во оценувањето на заканите што ги претставува за Европската унија, Лондон и Софија.
Бугарија нема посоодветен сојузник од Обединетото Кралство, кое благодарение на своето долговековно искуство како Голема сила ги гледа заканите и превентивно делува за да ги спречи или да ги минимизира можните штети. А штетата што Западен Балкан, и поконкретно – Србија, може да му ја направи на Западот е навистина огромна, иако таа останува невидлива во сенката на големиот конфликт на исток од нас.
Овде треба да се забележи дека евроатлантската заедница се соочува со два многу силни противници во овој регион.
Еден од нив веќе 300 години е многу силно присутен преку својата култура, воена моќ, дипломатија, економија, религија. Се работи за Русија. Но, во овој случај таа не е најголемиот проблем, без да го потценуваме влијанието на Кремљ, особено врз босанските Срби, кои можат да им приредат доста непријатни изненадувања на Европејците.
Другиот, посериозен противник со кој доаѓа вистинскиот судир, но за кој се чини дека останува незабележан и за кој речиси и не се зборува, е Кина. Пекинг и неговите иницијативи, пред сè, заживувањето на „Патот на свилата“, минуваат низ Западен Балкан, а поточно по патеката Пиреја и Солун на север преку РС Македонија до Белград и од таму до Будимпешта, пробивајќи во срцето на Европа и нејзината најсилна економија – германската. Последната се наоѓа во тешка ситуација и трпи сериозна конкуренција од кинеските стоки, вклучително и во такви технолошки индустрии како што се автомобилската индустрија и производството на електрични автомобили. И ако локомотивата на европската економија е во лоша состојба, тогаш не се добри ниту изгледите за сите нас, кои сме тесно поврзани со германската економија. Вистината е дека во Германија доста доцна почнаа да го разбираат проблемот што го создаде Кина и инфраструктурата долж линијата Солун-Белград-Будимпешта. Тоа први го почувствуваа претставниците на германскиот бизнис и нивните влијателни организации, но на ниво на официјална политика, Берлин останува пасивен набљудувач и тешко дека можеме да очекуваме некакви проактивни акции од лабавата коалиција на канцеларот Олаф Шолц. Тој нема авторитет и доверба во самото германско општество.
Само Велика Британија меѓу главните европски земји внимателно ја следи кинеската пенетрација во регионот и е убедена дека мора да ѝ се спротивстави. За Бугарија, реализацијата на коридорот Солун-Белград, кој всушност им служи на интересите на Пекинг, враќа многу тешки спомени поврзани со економската и политичка изолација во текот на 20 век, опфаќајќи го периодот по Балканските војни (1912-1913) до крвавиот колапс на Југославија во 90-тите. И да не бидеме наивни, коридорот Солун-Белград е антибугарски и е силна економска алатка со која Грција и Србија можат како менгеме да ја стиснат Република Македонија и на било кој начин да спречат спроведување на Коридорот бр.8, кој ги поврзува Бугарија и Албанија преку Република Македонија . Спроведувањето на коридорот Солун-Белград ќе даде уште еден силен адут за проширување и консолидација на „српскиот свет“ во јужен правец на сметка на Бугарија, овојпат со помош на Кина.
Овие бугарски стравови требаше да бидат споделени со лорд Камерон. Тие би покажале дека Бугарија не е земја која ги следи настаните и не некој обичен потрошувач на безбедност, туку земја која размислува и се обидува да го заштити Балканот од неочекувана опасност, која се наѕира и за која Форин офисот е добро запознаен. Ова ќе го надградеше нашиот веќе постоечки стратешки сојуз со Лондон на Црното Море. Да, Црното Море е исклучително важно за безбедноста на Бугарија и Велика Британија, како и за целиот колективен Запад, но не помалку важен е и Западен Балкан, каде што се концентрирани бугарските историски интереси и страдања.
Софија има долг кон Република Македонија, но не само, туку и кон Косово, Црна Гора и Албанија, кои мора да ги доведе до Европската Унија и со тоа да го заврши она што го започна со своето претседавање во 2017 година – полноправно членство на овие земји. Ова оди преку наметнување позиции на два фронта – на Црното Море и на Западен Балкан, каде заедно со Велика Британија треба да се справиме со „рускиот свет“ и неговиот истоимен српски сателит, кој овојпат ја добива и неочекуваната кинеска рака преку еден навидум економски, но длабоко антиевропски и антибугарски проект, каков што е коридорот Солун-Белград.
Насоката од Западен Балкан требаше да биде на масата на преговори со лорд Камерон и да му додаде вредност на Црното Море. Затоа што без сериозен успех на Западен Балкан, сите жртви што ќе ги направиме за Црното Море се бесмислени.
Извор: Трибуна
