Ѓорѓе Балашевиќ нè запозна со легендата, која живее во неговата песна три и пол децении. Многу подолго, сеќавањето на неговиот дедо и прадедо Петар Божаниќ (1895-1975), чии коцкарски вештини завршија во песна, неговите наследници го чуваат во Фекетиќ, каде што живеел до неговата смрт, пишува Новости.
Петар Божаниќ, „Божа Пуб“ (1895-1975), е роден во Лика, во селото Тушевиќи, недалеку од Госпиќ, а својата бестрашност ја покажал во Лика, преминувајќи ја Албанија, на фронтот во Солун. Како и многу други солунски волонтери, со аграрната реформа добил девет хектари земја во срцето на Бачка и го основал Ново Село со уште 20 другари.
Тој бил коцкар, боем, џентлмен, секогаш на страната на послабиот, единствено доколку не бил на иста маса со него и со картите. Човек со големо срце и широка рака, кој секогаш велел дека не можеш да добиеш нешто ако не дадеш. Со картите пропатувал до Србобран, Врбас, Нови Сад, Сомбор … Кога играл со најголемите мајстори Коста Гаваски од Србобран, Сандор Тарко од Фекетиќ и Петар Божаниќ, се знаело што и да падне под масата, останува таму. Никој нема да се наведне да ги крене нивните, бидејќи со тоа ќе мора да се стави крај на забавата. Тој давал и по тогашни 500 динари на секој доброволец што ќе го заменел во неговата куќа да нахрани добиток и живина само за да не стане од масата, а за тие пари тогаш можело да го купите најдобриот коњ!
Жителите на Фекети сè уште раскажуваат како тој бил дарежлив кон оние што го спречувале да биде измамен, единствената работа што ја мразел повеќе од политиката. Се вели дека еднаш, додека играл, имал огледало зад грб, со кое ги следеле картите. Кога го предупредиле за тоа, тој не рекол „скрши го стаклото“, туку „скрши, еве ги парите“. На тој човек му дал тогашни четири илјади динари, а кога човекот рекол дека се многу тој му дал уште две илјади динари.
Ги наградувал оние што го чуваале од „пубови“ (џандари), кои исто така не ги ни сакал. Само што ќе слушнале дека игра некаде, оделе со цел да му ги земат парите, но нивните посети биле залудни.
– Една вечер додека играа ајнц, се искачив на бандера да го поправам дефектот. Само што ги видов жандармите како се приближуваат до неговата меана, го поправив тоа што го санирав за да не можат да го фатат. Кога му кажав што направив, ми кажа да земал пари колку што сакам – се сеќавал еден негов познаник.
– Тоа беше во неговата таверна околу 1938 година, забавата траеше од сабота до понеделник, а во неа Живко Мудрински, земјопоседник од Србобран, изгуби сè, како што се вели и во песната. Неговиот дедо му дозволи да се поти два дена поради загубата, а потоа му врати сè – се сеќава внуката Славка Кривокапиќ на само една од легендите за „Божа Пуб“.
На почетокот на Втората светска војна, Петар и неговото семејство ја доживеале судбината на другите колонисти во логорот Шарвар во Унгарија, каде минуваат четири години. Сепак, и таму се играло карти.
– Унгарските војници брзо дознаа дека тој зборува на нивниот јазик и игра карти и тие толку „се навлекоа“ на партиите, што никој не смееше да ги прекинува. На почетокот намерно губел, а кога се навлекле, иако бил нивен затвореник, знаеле да му дадат сè што имаат – вели Славка и додава:
– Играше карти за пари и храна. На тој начин му помогна на своето семејство и на сонародниците да им ги олесни барем малку тие денови во логорот.
Се зборувало дека тој се вратил од логорот со „половина скала форинти“ што ги зел од еден унгарски офицер. Сепак, тој никогаш не ја потврдил таа приказна, но на луѓето им било полесно да поверуваат во неа, да имаат свој херој дури и во тие страшни времиња.
По војната, без електрична енергија, вода и патишта, Ново Село се гаснело, а Петар оставил сè што имал стекнато и со семејството отишол во Фекетиќ. Таму повторно изградил куќа.
– Велат дека еднаш ја изгубил таа куќа на карти. Тоа беше исклучок. Но, следниот ден, бабата Марта седнала на истата маса, одиграла една партија карти и ја вратила куќата – се сеќава внуката.
– Таа беше неговата главна поддршка, и за чудо, не го бранеше. Како влегол во песната и како Балашевиќ дознал за приказната за неговиот дедо, не знам, но приказни за него кружеа насекаде.
„Божа Пуб“ не е ниту во Прага ниту во Виена. Повеќе од четири децении е погребан на селските гробишта во Фекетиќ. Ајнц сè уште се игра, но не со таква ревност. Но, дури и денес сите се согласуваат, нема повеќе такви како што бил Божа нарекуван Пуб.
