Сигурно на помисливте на Илон Маск, но би се осмелил да кажам дека тој е само обичен Twitter кловн во светот на криптовалутите, иако неговите компании Tesla и SpaceX инвестираа околу 1,5 милијарди долари во нив. Имено, со своите трикови на Twitter, Маск неколку пати се обиде да влијае на цената на биткоинот (што успеа делумно по забраната за рударење во Кина, но со контраефект), и доџкоин, криптовалута која беше создадена буквално како шега, вели Крешимир Блажев во неговиот текст за mob.hr.
За да се разбере прашањето за контрола на цените, можеби формулацијата од насловот од „контрола“ треба да се смени во „манипулација“. Понатаму, биткоинот по сегашната цена (46.200 американски долари) има пазарна капитализација од околу 860 милијарди долари, што претставува околу 45% од сите криптовалути. Поединците и компаниите кои поседуваат најголема количина на биткоин (помеѓу 1.000 и 10.000 единици) се нарекуваат Bitcoin Whales, или буквално – биткоин китови.
Јасно е дека настаните, како што е кинеската забрана за рударење во мај, може да предизвикаат нарушувања и шокови на пазарот, на што бевме сведоци. Набргу потоа, вкупната вредност на криптовалутите падна за околу 50%, што е логично со оглед на тоа што над 70% од светските рудари тогаш беа во Кина. Во последните три месеци, пазарот постепено се опоравува, бидејќи рударите се преселуваат главно во Канада, и според некои податоци, голем дел ќе биде лоциран во Казахстан, според некои, моментално политички најнеутралната земја во светот.
Во изминатите неколку дена, видовме дека Сенатот на САД разговара за оданочувањето на криптовалутите, што може да се смета за почеток на регулаторниот период, но бидејќи сенаторите покажаа дека немаат поим по ова прашање, пазарот не реагираше никако т.е. на ниво на статистичка грешка. Имено, американските законодавци сакаат да соберат 28 милијарди долари со новиот закон, прогласувајќи рударите за брокери, што директно укажува на неразбирање на елементарните карактеристики на децентрализираните инструменти, како што се криптовалутите.
Со исклучок на кинеските мерки, најголемите креатори на пазарните услови, а да не зборуваме за манипулаторите, се китовите споменати погоре. По дефиниција, ова се ентитети кои, како што веќе споменавме, поседуваат поголеми количини на биткоин и можеме да ги поделиме во три главни групи:
Првата група се менувачници, кои се еден вид на продавници каде што се одвива најголемиот дел од тргувањето со криптовалути. Примери се Binance, Coinbase или Bitfinex. Тие периодично акумулираат поголеми количини на биткоин (и други криптовалути) со цел да бидат ликвидни и подготвени за тргување.
Втората група китови се институции, односно компании (дури и банки) кои го вложиле својот капитал во криптовалути со цел да остварат профит. Најголемата е Grayscale, односно делот Digital Currency. Оваа институција поседува околу 29 милијарди долари во биткоини (по тековни цени), што сочинува околу 3% од вкупниот пазарен удел.
Третата група се – поединци. Анонимни или јавни личности кои акумулираа поголеми количини на оваа криптовалута во раните фази на рударството на биткоин (помеѓу 2009 и 2013 година). Имено, во 2013 година, цената на биткоин изнесуваше околу 140 долари, а основачот на менувачницата Gemini тогаш инвестираше 11 милиони долари во овој бизнис. Сега неговото богатство е 3,5 милијарди долари. Има повеќе вакви случаи и нема смисла да се наведат сите по име, а меѓу нив е и познатиот Сатоши Накамото (иницијаторот на биткоин) кој наводно поседува биткоини во вредност од 40 милијарди долари.
Како „китовите“ ја контролираат цената на биткоин, или како манипулираат со неа?
Однесувањето на китовите е всушност еден од најдобрите показатели за тоа дали цената на биткоинот и другите криптовалути ќе пораснат или ќе паднат во наредниот период. Забележете овде дека поради уделот на пазарот, биткоин исто така ги насочува цените на другите криптовалути, иако графите мора точно да се совпаѓаат. Секогаш се можни мали отстапувања.
Една од индикациите дека цената на биткоинот ќе порасне е кога китовите ќе почнат да повлекуваат поголеми количини на биткоин од менувачниците во т.н. Ладни паричници (Cold Wallets). Тоа е всушност хардвер кој не е секогаш поврзан на интернет и криптовалутите се најбезбедни. Оваа акција има директно влијание врз цената на криптовалутата, бидејќи менувачницата од која се повлекува поголема количина станува помалку ликвидна, така што понудата паѓа, а во согласност со законот за понуда и побарувачка, цената генерално ќе расте.
Колку и кога точно е тешко да се посочи, но само ќе додадам на фактот дека кога Bitcoin последен пат падна на 29.000 долари, тој настан се совпадна токму со работењето на гореспоменатите китови. Така, оние што ја следат аналитиката можат за многу кратко време да заклучат дека се создава вештачки недостаток, а тоа подразбира помал или поголем Bull Run, односно скок на цените во блиска иднина. Не требаше долго да се чека и цената на биткоинот сега е околу 46.000 долари.
Не треба да се нагласува дека, во меѓувреме, китовите го „откупија падот“, па затоа инвестираа огромни суми долари (или други Fiat валути) во биткоин по ниска цена, за подоцна да ги продадат по повисока цена, што се случува токму сега. Аналитиката покажува дека биткоинот скокнал на 42.000 долари многу брзо и сега полека се искачува кон 47.000 долари. Растот забави токму затоа што многу китови (но и помали инвеститори) почнаа да го продаваат профитот, односно разликата во цената, што доведе до корекција.
Спротивно на акумулацијата, односно повлекувањето од менувачниците во ладни паричници, имаме и голем прилив. Имено, кога тоа ќе се случи, односно кога китовите пренесуваат поголеми количини на биткоин од ладни паричници во менувачници, тоа значи дека следи т.н. sell-iff, односно продажба. Ова обично се случува кога китовите сакаат да ја искористат разликата во цената што ја заработиле од последниот пад, и тоа автоматски значи постепен пад на цената.
Се разбира, покрај однесувањето на китовите, постојат многу други показатели врз основа на кои на краток рок може да се предвиди движењето на цените на криптовалутите, и благодарение на нив, многу професионални трговци заработуваат од тоа.
