На 17 август, на деведесет и тригодишна возраст, почина Сретен Перовиќ, великиот црногорски поет и пријател на Македонија.
Долги години тој беше во контакт со нашата книжевна и, воопшто, со нашата културна средина, секогаш присутен на големите книжевни манифестации кај нас – на Струшките вечери на поезијата, на Рациновите средби и, исто така, како претседател на Црногорскиот ПЕН центар, на конференциите на Македонскиот ПЕН. Комуникацијата меѓу двата ПЕН-а беше постојана. Посебна љубов, енергија и знаење Сретен низ годините посвети на преведувањето и афирмацијата на македонската литаратура на црногорски и на српско-хрватски јазик, посебно на поезијата. Ненадминливи се неговите препеви на поезијата на Конески, на Јаневски, на Шопов, на Матевски и понатаму на делата на помладите генерации македонски писатели. Во 2012 година издавачката куќа „Слово“ од Скопје ја објави неговата книга „Македонија екумена“, книга со текстови за Македонија и пред се за македонските книжевни дејци и нивните дела, која некои критичари ја нарекоа „ода на македонскиот национален и државен идентитет“. Неговата креативна работа беше виоко ценета и препознаена кај нас. Перовиќ е втемелувач и подоцна претседател на Друштвото за црногорско-македонско пријателство и почесен член на повеќе институции, хуманитарни здруженија и невладини организации во земјата и во странство. Сретен беше избран за член на МАНУ надвор од работниот состав во Одделението за уметност.
За своето книжевно творештво, пак, Перовиќ е добитник на бројни награди, како и на најзначајните национални и високи меѓународни приз-нанија. Тој објави дваесеттина книги лирска поезија, четири книги од доменот на книжевната историја и критика, четири тетролошки книги,
има приредено десетина и објави неколку десетици книги на преводи и препеви. Како поет е застапен во бројни антологии и негоивите дела се преведувани и објавувани на триесетина јазиици во светот. Книжевната соработка продолжува меѓу македонските и црногорските писатели и издавачи и убаво е да се задржи ритамот и квалитетот на таа соработка што го воспостави Сретен, великиот поет и пријател.
Димитар Башевски
СРЕТЕН ПЕРОВИЌ
МАКЕДОНИЈА ЕКУМЕНА
Exaudi Domine
Да те видам да провидам да не превидам
од незорливата ѕвезда од гребените на Ловќен
од непримерната зора на судната Црна Гора
Да те отмам среде медузите
Загнати по раните што те печат
на испостеното лице
Македонијо мајко со солзи внатре што ти течат
Macedonia erudita Macedonia elevata
Macedonia efemerida Macedonia efeminata
Macedonia ekumena Macedonia errata
Macedonia enologena Macedonia elidirata.
Ти високо стебло со лисје прогризани
ти молњо во грлото на божилакот што бега
ти тишино на огнот и на звукот на праските
окопнува ли твојата премрзната рака сега?
Macedonia egida Macedonia exudata
Maceodnia elodeja Macedonia expulziata
Јадосана мајко со солзи внатре што ти течат
ја глодаат ли насилници твојата става?
Те ставаат ли на крст како Христа
дали со силата на огнот молитва ти дават?
Makedonija ateknija Makedonija anoftalmija
Makedonija aksenija Makedonija atelija
Makedonija eudemonija
Господе, дај да биде!
Клетвата што мојот род ја пратил
а мевлен е за секој што пати
душманот до оборче да го фати:
О јаду се своме забавио!
Пасју душу по свијету носио!
У манити лик ударио!
На крвничка врата хљеб просио!
Људи му – и смрт презирали!
Macedonia adjustata Macedonia aboliata
Macedonia beata
A m e n!
(Препев: Петар Т. Бошковски)
Текстот По смртта на Сретен Перовиќ: Последен поздрав за големиот поет и пријател е превземен од МАКФАКС.
