Учесниците на дискусијата „Бугарски гласови за Европа“ во Скопје разговараа за интеграцијата на земјите од Западен Балкан во ЕУ и за членството на Република Северна Македонија во ЕУ. Форумот се одржа во националниот прес-клуб на БТА во Скопје, Република Северна Македонија. Со својата иницијатива „Бугарски гласови за Европа“, спроведена со поддршка на Европскиот парламент, БТА сака да ги слушне гласовите на Бугарите надвор од државата. Настанот е дел од дебатата за Конференцијата за иднината на Европа.
Бугарите во Македонија побараа брза патека за членство на РСМ во ЕУ. Сакаме брза патека за интеграција на Република Северна Македонија (РСМ), рече Петар Колев, претседател на Граѓанско демократска унија, за време на конференцијата „Бугарски гласови за Европа“. Тој нагласи дека решавањето на спорот меѓу Софија и Скопје е кочница за понатамошната интеграција на Западен Балкан. Ако зборуваме за тоа како да се трасира овој пат до иднината на Обединета Европа, чиј дел несомнено треба да биде и РС Македонија, можеби првата задача на ЕУ, РСМ и Бугарија е да го расчистат проблемот со човековите права на Бугарите во Македонија, рече Колев. Тој истакна дека како Бугарин кој е роден и живее во Македонија, ќе биде крајно разочаран доколку ЕУ стави печат на еден од нејзините главни принципи – почитување на човековите права. Ние како заедница заедно со албанската заедница сме најмногу убедени дека иднината на македонската заедница е во Европската унија, рече Колев.
Претседателот на Националниот комитет на Граѓанско-демократската унија во Северна Македонија, Ѓорѓи Трендафилов, коментира дека без духот на добра волја, соработката секогаш ќе биде полна со измами, а има договор кога двете страни се задоволни со договорот. Според Трендафилов, во македонското општество имало очекувања дека „по 2017 година, членството во НАТО“ ќе даде нов поттик за добра волја и соработка, но „тоа не е факт“.
Владата во Скопје одбива да вдахне живот во билатералниот договор кој има долгорочни последици за стабилноста и просперитетот на Македонија. Едноставно, не го почитуваат она што еуфорично го потпишале. Никој не ги принудил да го потпишат овој договор. И покрај еуфоријата што ја демонстрираа во јавноста, овој договор не функционира, коментира Трендафилов.
Според него, во Бугарија европратениците и пратениците, без разлика на политичката определба, „се редат во една насока и ова е многу важно да се изрази јасна национална позиција за тоа каде и како бугарската политичка елита ја гледа ЕУ во иднина“. Тој додаде дека тоа е важно и за земјите од регионот кои се во процес на преговори или почнуваат да преговараат со ЕУ.
И Владимир Перев инсистираше на тоа дека Европската унија не треба да попушта пред човековите права, демократијата е иднината на Европската унија. Ако зборуваме за визија, мојата визија е среќна, голема, обединета Европа, воено силна, воено подготвена, финансиски силна и речиси обединета во носењето клучни, важни одлуки за сите, нагласи Перев.
Јас сум оптимист дека доколку Република Северна Македонија (РСМ) ги реши проблемите со Бугарија, ќе може да започне вистински и чесни преговори за членство во Обединета Европа и да оди напред без омраза за идните генерации, рече Владислав Тентов.
Мислам дека пропуштивме многу сериозно време да ги запознаеме луѓето од двете страни на границата, изјави новинарот Коста Филипов, долгогодишен дописник на БТА и БНТ од Скопје. Тој побара враќање на дописниците на БНТ и БНР во Скопје.
Европратеникот Ангел Џамбазки, член на европските конзервативци и реформисти во ЕП, за време на форумот рече дека албанскиот премиер Еди Рама ќе даде изјава за раздвојувањето на Албанија од Република Северна Македонија во преговорите за пристапување во ЕУ. Џамбазки рече дека очекува тоа да се случи по следниот состанок на Советот за општи работи на ЕУ.
Неговиот колега Илхан Ќучук на крајот од форумот рече дека не го поддржува таквото раздвојување. Според него, ваквиот предлог тешко ќе најде поддршка во самиот Европски совет. Праша, ако се придржува до аргументот дека Бугарија и РСМ се братски народи, како го оставаш брат ти надвор и ја пушташ Албанија? Тој повика на пристапување на целиот Балкан, но нагласи дека сите земји имаат различно ниво на интеграција и сите ги започнале своите преговори за членство во различно време. Илхан Кучук нагласи дека е важно Европа и да се консолидира во јадрото и да гледа надвор од нејзината географија, надвор од нејзините 27 земји и да бара можности за проширување. Според него, доколку ЕУ не го погледне своето проширување на Западен Балкан, ќе интервенираат трети сили. Нема вакуум во меѓународните односи и овој вакуум никој не го толерира, додаде европратеникот.
Потребна е ефикасна и брзо дејствувачка Европска унија, рече европратеникот Андреј Ковачев на видео-конференција за време на конференцијата.
Ако зборуваме за заедничка надворешна политика, ако зборуваме за одговор на глобалните предизвици со кои се соочуваме – геополитички, безбедносни, економски, мора да бидеме обединети, рече Ковачев. Задолжително е да има промена во Законот за бугарско државјанство, додаде Ковачев. Во Република Северна Македонија има над 120.000 македонски граѓани кои го докажале своето бугарско етничко потекло и потпишале декларација дека се чувствуваат како Бугари. Добивањето бугарско државјанство причина за гордост, додаде Ковачев.
Претседателот на Комисијата за култура и медиуми и претседател на пратеничката група на „Има таков народ“ Тошко Јорданов посочи дека движењето на Европа со две брзини е штетно. Ако Европа има двојни стандарди и е со две брзини, тогаш ова треба да се каже доволно јасно и да не се бара од нас исто колку другите, коментира пратеникот. Во моментов се поставува теза – дека во ЕУ се врши одлучување со квалификувано мнозинство и оваа идеја мора внимателно да се разгледа, бидејќи помалите земји ќе изгубат дел од својата тежина. Според мене, Европа треба да тргне кон некаква форма на федерализација за да донесува брзи одлуки и сите да бидеме еднакви без да ја изгубиме нашата национална различност, додаде тој. Јорданов додаде дека наскоро ќе има избори за европратеници и посочи дека доколку има нови европски семејства и нови политички групи, тие ќе бидат предизвикани од неспособноста на земјите од ЕУ да се справат со кризи.
Потребна ни е модернизација на општествата во Западен Балкан за да можат да излезат од догмите од минатото. Ова го истакна Ангел Ангелов, амбасадор на Бугарија во Скопје.
Сакаме гаранции од Република Северна Македонија дека ќе се почитува нашиот договор од 2017 година, рече Ангелов и додаде дека тоа важи и за другите земји од Западен Балкан.
„Гледаме дека се спроведуваат гаранциите што ги баравме за нашето малцинство во Албанија. Подготвени сме да и дадеме зелено светло на Албанија. Дали ова ќе се случи во пакет или одделно од Република Северна Македонија, ќе видиме, тоа е на преговори“, додаде тој.
Во текот на дискусијата стана јасно дека европските институции се силно посветени на започнување преговори со Република Северна Македонија и Албанија под француското претседателство со ЕУ. Дејвид Гир, шеф на делегацијата на Европската унија во Република Северна Македонија, рече: „Ги цениме напорите направени од двете страни за да се постигне ова. Успехот ќе биде значаен не само за оваа земја, туку и за Албанија, туку и за поширокиот регион и Европа. Со оглед на сите кризи и социјални тензии, имаме интерес да го започнеме овој процес сега“.
Генералниот директор на БТА Кирил В’лчев истакна дека целта на дискусијата е да се даде можност да се слушнат бугарските гласови во Република Северна Македонија. Според него, особено е важно Република Северна Македонија да се чувствува дел од вредностите на ЕУ, а најголема вредност е тоа што секој граѓанин на ЕУ ги има истите права како и другите граѓани. Друга голема вредност е тоа што Европа има заедничка историја, додаде В’лчев. Европа е заеднички простор и треба да престанеме да се делиме и делиме, додаде тој. Токму Бугарија во 2018 година предложи заедничко решение за целиот Западен Балкан – за симултан влез на Албанија, Босна и Херцеговина, Косово, Република Северна Македонија, Србија, Црна Гора, долго време во Европа се расправа за Турција и зошто да не Грузија, Ерменија, Азербејџан, додаде тој. Според него, ова прашање е особено актуелно за Молдавија и Украина. Мора да се прекине лицемерната политика на полупроширувања со една или друга земја. Бугарија страда од оваа лицемерна политика поради Шенген, бидејќи се покажува дека слободното движење без гранични проверки не е за секого, рече В’лчев. Страдаме од тоа што плановите за закрепнување и одржливост повторно се одобруваат делумно, додаде В’лчев. Ни требаат исти правила за целиот простор, а не различни „брзини“, додаде тој.
