„Во овој дел од документите на француското претседателство, што е пуштен во оптек, точката три се однесува на најважниот документ во предлогот – билатералниот протокол меѓу Софија и Скопје. Но, овој документ не е објавен се уште. Не знаеме што пишува во него. Францускиот предлог предвидува таков протокол да биде склучен и официјално потпишан меѓу Скопје и Софија“, изјави Петар Колев, претседател на Граѓанско демократска унија.
Според него, ако го немаме овој протокол, не можеме да кажеме дали се заштитени бугарските услови 4 + 1.
„Овој Протокол станува дел од преговарачката рамка. Тоа се, всушност, европските гаранции што Бугарија мора да ги добие за барањата што ги има од Македонија“, изјави Колев во емисијата „Брисел 1“ на Bulgaria ON AIR.
Во досега објавениот текст не успеав да најдам ништо за прашања поврзани со нашата заедничка историја, ништо за прашањето поврзано со промените во образовниот процес во Македонија. Ова се клучни работи. Ќе ви кажам зошто. Како што стојат работите, ако ова е одлуката што мора да се прифати или отфрли, ќе дојдеме до ситуација во која ние како македонски Бугари треба да избираме дали да бидеме Бугари и дали нашите деца или нашите дедовци да бидат Бугари. И во моментот кога нашите деца на училиште ќе изберат да бидат Бугари, на часовите по историја ќе научат како потекнуваат од фашистички и татарско-монголски народ, кој е главниот непријател на Македонија. Овој избор со кој се соочуваме е нечовечки. Затоа велиме дека овој пакет и сите овие барања што ги постави Бугарија – одат во целост. И можеби тука е прозорецот на надежта што може да се види – точка 3 од предлогот на Франција, која се однесува на билатералниот протокол што Софија и Скопје мора да го потпишат. Без овој договор – без овој Протокол, францускиот предлог е нецелосен.
Според него, од 4 + 1 услови, еден услов – за влез на Бугарите во Уставот, е поставен со формулација блиска до очекуваното. Ова прашање е исклучено од овој Протокол бидејќи е надвор од патоказот за кој со години се разговара меѓу Скопје и Софија, рече Колев.
„Доколку другите 4 услови не се предвидени во овој билатерален протокол, во оваа позната патоказна карта, тогаш оваа одлука не ги задоволува националните интереси на Бугарија и во голема мера не ги задоволува интересите и барањата на нашите македонски Бугари. Нема да го искажам своето мислење за ова прашање, бидејќи очекувам прво да видам што е и што содржи овој билатерален протокол. Гледајќи го предлогот, не ги гледаме овие работи, што значи дека има што да се работи на овој предлог и има работи што треба дополнително да се предвидат за да се има јасна европска гаранција дека тоа што го сакаме во спорот со Скопје ќе се реализира. Знаете, една од главните грешки на Договорот за добрососедство беше тоа што е договор во кој има само добри намери и желби да се случи нешто некаде во иднината, без јасни рокови. Затоа дојдовме до овој ќорсокак“, коментира Петар Колев.
На прашањето на водителката Милена Милотинова во предлогот на Париз дали има рок кога ќе се реализира влезот на Бугарите во Уставот, Колев одговори:
„Да, затоа што вистинските преговори со Европската Унија – првата меѓувладина конференција – ќе започнат откако Македонија ќе направи уставни измени и ќе ги запише Бугарите во својот Устав. Но, ова е само првиот чекор кон интеграција на Бугарите во Македонија. И ова е само едно од барањата, вклучително и на бугарските организации во Македонија, сакам да бидам правилно сфатен, ако некој замислил дека ќе тргува со нашите права во 2022 година на сметка на достоинството на бугарскиот народ, ја погрешил адресата. Ние ги сакаме сите пет работи кои Бугарија ги стави на маса да бидат вклучени во преговарачката рамка и да има јасни гаранции, дека овие пет работи ќе се случат. Зошто треба да бидеме запишани во Уставот на Македонија ако нашите деца на училиште продолжат да ги троват со говор на омраза и да ги нарекуваат татаро-монголи и фашистите? Зошто да бидеме вклучени во Уставот и да можеме официјално да кажеме дека сме Бугари, ако историската вистина за нашите дедовци е искривена? Како тоа? Како да бидам Бугарин ако дедо ми не бил Бугарин? Ако Гоце Делчев не бил Бугарин, од каде дојдоа овие Бугари во Македонија? Затоа сите сакаме и инсистираме. За ова прашање разговаравме со нашите колеги и со другите организации на македонските Бугари и сите стојат зад овој став што го искажувам. Ние, македонските Бугари, нема да учествуваме во ова сценарио, во кое некој ќе се обиде да го измами бугарскиот народ тргувајќи со нашите основни човекови права и да ја измами Бугарија дека има некаков напредок. Сакаме јасни и недвосмислени гаранции дека сите овие работи за кои се залага Бугарија ќе бидат вклучени во преговарачката рамка за Република Северна Македонија и ќе се спроведат. Тоа може да се направи само преку овој билатерален протокол, кој е предвиден во овој предлог. Но, додека не ја видам содржината на овој Протокол, не можам да кажам дали нашиот интерес е заштитен или не. Во оваа фаза Протоколот сè уште недостасува“, изјави Петар Колев.
Според него францускиот предлог е чекор напред, но има уште важни работи кои треба да се разјаснат. Билатералниот протокол што треба да се потпише меѓу Скопје и Софија е овој познат патоказ кој кажува кога и како ќе се направат промените во Македонија.
„Не можам да разберам зошто бугарската држава не користи цел ресор и ги заобиколува најискусните и најподготвените Бугари во областа на дипломатијата. Убеден сум дека во Народното собрание има исклучителни експерти за надворешна политика. Бугарската дипломатија е во Министерството за надворешни работи и не можам да разберам зошто бугарските државници заобиколуваат институција која е поддржана од парите на даночните обврзници за да бидат најдобро подготвени и способни да одговорат на овие прашања во овие услови. Бидејќи ние како Бугари, вклучително и оние кои живеат во Македонија се потпираме на стручната проценка на експертите во МНР. Може би некој се обидува да подготви некој друг став по ова прашање? Се обидува да направи нешто поинаку и знае дека овие Бугари, достојни дипломати нема да го прифатат тоа. Зошто избегнувате да го слушнете мислењето на Министерството за надворешни работи ? Затоа очекувам дека наскоро ќе го слушнеме ставот на бугарската дипломатија по ова прашање, бидејќи тоа ќе ни помогне да изградиме правилна оценка за тоа што се случува во моментов“, коментира Петар Колев.
Видеото можете да го погледнете овде.
Извор: Трибуна
