Јужна Африка поднесе случај против Израел до Меѓународниот суд на правдата (МСП), обвинувајќи го за злосторството геноцид врз Палестинците во Газа по речиси тримесечно немилосрдно израелско бомбардирање во кое загинаа повеќе од 21.500 луѓе и распространето уништување во опколената енклава.
Во тужбата до судот во петокот, Јужна Африка ги опиша акциите на Израел во Газа како „геноцидни по карактер, бидејќи тие имаат за цел да доведат до уништување на значителен дел од палестинската национална, расна и етничка група“, пренесува Ал Џазира.
„Станува збор за убиства на Палестинци во Газа, предизвикувајќи им сериозни телесни и ментални повреди и нанесување услови на живот кои се пресметани да доведат до нивно физичко уништување“, се вели во апликацијата.
МСП, исто така наречен Светски суд, е граѓански суд на ОН кој решава спорови меѓу земјите. Тој се разликува од Меѓународниот кривичен суд (МКС), кој гони поединци за воени злосторства.
Како членки на ОН, и Јужна Африка и Израел се обврзани од судот.
PRESS RELEASE: #SouthAfrica institutes proceedings against #Israel and asks the #ICJ to indicate provisional measures https://t.co/WedDXvtBD4 pic.twitter.com/VCCDyORrLy
— CIJ_ICJ (@CIJ_ICJ) December 29, 2023
Јужноафриканскиот претседател Сирил Рамафоса ги спореди политиките на Израел во Газа и окупираниот Западен Брег со минатиот режим на расна сегрегација на апартхејдот на неговата земја, наметнат со владеењето на белото малцинство кое заврши во 1994 година.
Неколку организации за човекови права рекоа дека израелската политика кон Палестинците е апартхејд.
Глобална осуда
Јужна Африка рече дека однесувањето на Израел, особено од почетокот на војната на 7 октомври, ја прекршува Конвенцијата за геноцид на ОН и повика на забрзано сослушување. Апликацијата, исто така, бара од судот да укаже на привремени мерки за „заштита од понатамошна, тешка и непоправлива штета на правата на палестинскиот народ“ според Конвенцијата.
„Јужна Африка е сериозно загрижена за маките на цивилите заробени во сегашните израелски напади врз Појасот Газа поради неселективна употреба на сила и насилно отстранување на жителите“, се вели во соопштението на Јужноафриканскиот Оддел за меѓународни односи и соработка, додавајќи дека земјата „постојано изјавува дека го осудува секое насилство и напади врз сите цивили, вклучително и Израелците“.
„Јужна Африка континуирано повикува на итен и траен прекин на огнот и продолжување на разговорите што ќе стави крај на насилството што произлегува од континуираната воинствена окупација на Палестина“, се додава во соопштението.
Израел ги отфрли глобалните повици за прекин на огнот велејќи дека војната нема да запре се додека групата Хамас, чиј напад на 7 октомври ја предизвика сегашната фаза на конфликтот, не биде уништена. Во нападот на Хамас во Израел загинаа околу 1.200 луѓе. Палестинската група соопшти дека нејзиниот напад бил против 16-годишната израелска блокада на Газа и проширување на населбите на окупираните палестински територии. Проширувањето на населбите претставува најголемата пречка во реализацијата на идната палестинска држава која ќе ја сочинува Газа, окупираниот Западен Брег и Источен Ерусалим.
Во најновиот развој на израелската војна против Газа, десетици илјади новораселени Палестинци во центарот на палестинската енклава во петокот беа принудени да побегнат појужно со оглед на тоа дека Израел ја прошири својата копнена и воздушна офанзива во центарот на енклавата.
Израел се соочи со глобална осуда за зголемените жртви и уништување и е обвинет за колективна казна на палестинскиот народ.
„Многу важен чекор“
Судската пријава е последниот потег на Јужна Африка, гласен критичар на израелската војна, да го засили притисокот откако нејзините пратеници минатиот месец гласаа за затворање на израелската амбасада во Преторија и прекинување на сите дипломатски односи додека не се договори примирје.
Габриел Елизондо од Ал Џезира, известувајќи од седиштето на Обединетите нации во Њујорк, рече дека потегот е „очигледно многу важен чекор во обидот да се побара одредена одговорност oд Израел“.
„Сега кога Јужна Африка го турка ова до МСП, ќе биде на агендата [на ОН] да се обиде да донесе одлука за ова многу важно прашање“, додаде тој.
На 16 ноември, група од 36 експерти на ОН ја повикаа меѓународната заедница да „спречи геноцид врз палестинскиот народ“, нарекувајќи ги дејствата на Израел од 7 октомври „геноцид во создавање“.
„Длабоко сме вознемирени од неуспехот на владите да го послушаат нашиот повик и да постигнат итен прекин на огнот. Ние сме, исто така, длабоко загрижени за поддршката на одредени влади за стратегијата на Израел за војување против опколеното население во Газа и неуспехот на меѓународниот систем да се мобилизира за да спречи геноцид“, се вели во соопштението на експертите.
Израел ги отфрла обвинувањата на Јужна Африка
Израел го отфрли потегот на Јужна Африка како „неоснован“, нарекувајќи го „крвна клевета“.
„Тврдењето на Јужна Африка нема ниту фактичка ниту правна основа и претставува одвратна и презирна експлоатација на Судот“, рече министерот за надворешни работи на Израел, Лиор Хајат, во изјава објавена на X.
„Израел јасно стави до знаење дека жителите на Појасот Газа не се непријател и прави максимални напори да ја ограничи штетата на неинволвираните и да дозволи хуманитарна помош да влезе во Појасот Газа“, се додава во соопштението.
Според член 2 од Конвенцијата за геноцид, геноцидот вклучува дела извршени со „намера да се уништи, или целосно или делумно, национална, етничка, расна или религиозна група“.
„Онаму каде што лежи несогласувањето е дали има намера или нема намера“, рече Бишара.
„Тројцата водечки израелски функционери ја објавија намерата, почнувајќи од израелскиот претседател Херцог кога рече дека „нема невини“ во Газа, министерот за одбрана кој рече дека Израел ќе наметне колективна казна за луѓето од Газа бидејќи тие се „човечки животни“. “, рече Бишара, додавајќи дека премиерот Нетанјаху, исто така, користел библиска аналогија во изјавата која нашироко се толкува како геноциден повик.
Палестинското Министерство за надворешни работи го поздрави потегот на Јужна Африка и го повика МСП да преземе итни мерки за „да се спречи понатамошна штета на палестинскиот народ“.
„Израелската политика, дејствијата и пропустите се со геноциден карактер, се извршени со потребната специфична намера за уништување на палестинскиот народ под неговата колонијална окупација и режимот на апартхејдот, со што се кршат неговите обврски од Конвенцијата за геноцид“, се вели во соопштението на Министерството.
„Државата Палестина апелира до меѓународната заедница и до договорните страни на Конвенцијата да ги поддржат своите обврски и да го поддржат Судот во постапката“.
М. П.
