реклама
Авганистан, Јемен, Јужен Судан, Сомалија, Сирија… Не, ова не е текст во кој ви ја претставуваме листата на најопасните земји во светот, ова е текст за Кристијан Иличиќ, најпознатиот хрватски патник, кој ги посетил сите овие земји, но и многу повеќе – вкупно стапнал во повеќе од 180 земји во светот.
Со такво искуство на светски патник, има материјал за пишување не само книга, туку и огромна серија за се што се гледа. Но, Кристијан Иличиќ ја започна својата приказна за неговата неодамнешна посета на Сирија. Зошто Сирија?
реклама
„Сирија е едно од оние патувања што ја менуваат вашата перспектива и не го заборавате“, вели овој триесет и шестгодишен, компјутерски инженер по професија, кој зад себе оставил успешна кариера како ИТ работник и запловил ретко видени авантури.
Кога би требало да издвои една работа која најмногу го импресионирала во Сирија, открива дека тоа би биле, пред се, неверојатно љубезните, топли и сместливи луѓе.
реклама
„А потоа и храната, која е меѓу петте најдобри што сум ги пробал на сите мои патувања“, посочува овој светски патник, омилен и во Хрватска и меѓу соседите од регионот.
„Десет дена патував низ Сирија и во тие десет дена ги посетив Дамаск, Седна, Малула, Хомс, Алепо, Хама, Апамеја, Амрит, Ал Миштај, Тартус и Латакија, а ги посетив и Палмира и Бусра… Оваа земја е 3Д историска книга на сите нас. Каде и да одите, што и да прободете, таму се нашите корени. Антички корени од неколку илјади години пред Христа, корени од антиката, ранохристијанството, исламот… Се има таму. Пред граѓанската војна, ова беше земја во која туристите и аџиите доаѓаа по реки, беше полна со живот, пазарите пулсираше со бои, мириси, луѓе. Десет дена не се доволни за да се разбере целата длабочина на она што се случи таму, но доволно е да се препознае колку се љубезни, љубезни и добри овие луѓе. Во однос на гостопримството, тие се над сите други што сум ги запознал! И сега живеат претежно меѓу урнатините на стариот живот“, рече тој.
реклама
Во ист стил, тој одговори на прашањето што би било најкратко нешто што би го кажал доколку неговиот најдобар пријател го праша „зошто да одам во Сирија“?
„Би му рекол дека оваа земја ќе го промени на позитивен начин. Ќе види работи за кои не ни сонувал дека постојат во таа земја. Ќе му се отворат хоризонтите, ќе запознае прекрасни луѓе и одлична храна“, вели Иличиќ.
Отворањето на хоризонтите е важен елемент кој не поттикна да го контактираме конкретно во врска со приказната за Сирија. Имено, по враќањето од Сирија, Иличиќ на социјалните мрежи објави текст, каде што нормално го следат повеќе од 400.000 следбеници, повикувајќи се на информација „која ниеден медиум нема да ја објави“. Го прашавме зошто тоа е изоставено од медиумската слика за Сирија и што смета дека е важно со оглед на она што го видел и доживеал од прва рака.
Хистерија од Запад
„Медиумите ја ставаат Сирија под еден голем чадор на „исламските земји“, често поврзувајќи ја со војна, уништување и тероризам, а најмногу со бегалците кои „го преплавија“ Западот. Не зборуваат за тоа колку е важна таа земја за нашата западна цивилизација, колку христијанско наследство има, бројни локалитети кои се споменуваат дури и во Библијата“, вели Иличиќ и продолжува: „Не зборуваат ни за тоа дека пред граѓанската војна тоа беше земја во која луѓето живееја добро, каде што цветаше туризмот. Луѓето живееја добро, а почнаа да бегаат дури кога немаше што да остане. Во исто време, ова „поплавување“ на Запад е исто така под знак прашалник – од 22 милиони, 8 милиони емигрирале, не мора сите да отидат на Запад, а да речеме исто толку Украинци имигрирале, но никој не зборува за тоа дека Западот е преплавен со Украинци“.
Затоа, тој заклучува дека „официјален наратив е дека нешто зло доаѓа од правец на Сирија“, а на прашањето што мисли, кои се причините за ваквото површно прикажување на ситуацијата во Сирија, Кристијан истакнува дека зад се лежи „перцепцијата дека Сирија е муслиманска земја и дека сите „злобни“ муслимани, односно терористи“.
„Ова е официјалниот наратив на Западот, кој достигна ниво на хистерија по 11 септември 2001 година. Обичните луѓе се плашат од се што не знаат, а тоа е поинаку. Терористите го користат светот како сцена, медиумите со задоволство ги емитуваат овие „шоуа“, обичните луѓе добиваат впечаток дека муслиманите се само она за што зборуваат медиумите и тоа е затворен круг“, вели Иличиќ.
Тој посочува дека не е склон да шири теории на заговор и дека не може да знае дали има „некој повисок, таен план на скриени политики кои сакаат овие земји да се прикажат во лошо светло за да постигнат нешто друго“, но додава дека „Авганистан е пример кој може да биде такви сценарија. Тој забележува дека е важно да се размислува рационално, а не ирационално, но не може да не забележи некои недоследности:
„Само ако ги ставите бројките на хартија, ако направите некоја компаративна анализа, ќе видите како сето тоа е само некоја чудна приказна. Западот имаше и терористички организации – киднапираа авиони, фрлаа бомби, киднапираа политичари… ИРА, РАФ… Дали за тоа осудивме цели народи или цели религии?“
Медиумите и денес претпочитаат да преувеличуваат и најмала лоша работа и многу не сакаат да донесат убави и добри приказни од Сирија (и слични земји). Како да постои некаков консензус за бојадисување на целиот исламски свет со една, терористичка боја. Искрено, слушам, гледам и не ми се верува колку некои луѓе се заслепени од омразата кон другите. Воспитаните велат дека „сите се исти“, инаетливи, дека тепаат жени, дека е опасно да се оди во тие земји. Нема да одат ни до Турција, а Блискиот исток веројатно им е Мордор. И не знаат колкава хуманост си ја негираат самите себеси.
Бесмисленоста на војните
Тој не крие дека и самиот бил сведок на работи во Сирија кои го потресоа.
„Длабоко сум погоден од степенот на уништување на античките градби и културното наследство на земјата, тоа се работи кои повеќе не можат да се обноват или обноват. Но, уште подлабоко ме погоди судбината на луѓето кои сега немаат ништо, кои живеат во шатори, во опасни, полуурнати куќи и без перспектива дека работите наскоро ќе се подобрат бидејќи сè се движи многу бавно. Колку и да се трудам, тешко ми е да се справам со бесмисленоста што ја носат сите војни“.
„Сирискиот народ сакаше повеќе, не помалку слобода. Сакаше и секуларизам. Нормален живот. Слободната сириска армија наводно се борела токму за тоа, но подоцна била компромитирана од некои работи. Во земјата навлегоа и добро вооружени платеници, злобници, во чии формации немаше ниту еден Сириец, кој по чија наредба и на чија сметка реши уште еднаш да му ја покаже на светот својата суровост“.
Земајќи го во предвид сето тоа, како и фактот дека речиси секогаш се дружи со локалното население на своите патувања, не интересираше и перспективата на тамошните луѓе за иднината.
„Оние што останаа најдоа начин некако да продолжат со животот. Почнуваат од нула, еден штанд, некоја стока, па продаваат. Другите беа малку посреќни, имаат свои кафулиња, ресторани, се обидуваат да го вратат животот во нормала. Сите што останаа веруваат дека животот некако повторно ќе започне. Никогаш не сум видел таков контраст помеѓу толкаво уништување, уништени работни места, перспектива од една страна и верба во луѓе кои мислат дека од друга страна пак се ќе биде во ред. Кога тие веруваат, ние мора да веруваме. А со доаѓањето во нивната земја работите ќе се забрзаат со враќањето на туризмот. Во исто време, ќе дознаеме што е гостопримство и која е вистинската сила на човечкото срце“, опишува Кристијан.
„Сиријците се народ погоден од страшни тешкотии и неправди. Прекрасни луѓе кои сакаат нормален живот без војна, горди луѓе. Од 23 милиони Сиријци кои беа во земјата, осум се раселени. Овде не треба да бидеме лицемерни, би заминале и ние да не ни остане ништо од куќата, а нема изгледи дека некогаш ќе се изгради. Тие луѓе избегаа од воените зони, оставија урнатини, се надеваа на спас на Запад, а Западот ги пречека со бодликава жица. Со предрасуди дека го напаѓаат терористи. Колку деца, жени, млади загинаа во тие искушенија?
Сирија не е сама
Го прашавме и дали има други земји кои, според него, се сосема погрешно претставени во медиумите овде, но и воопшто во западниот свет.
„Мислам дека тоа е случај со сите исламски земји. Авганистан, Јемен, Сирија… Секаде каде што има жаришта. Многу се зборува и за Иран, но неодамна бев таму и видов дека живеат многу добро. Сè се одвива според истото сценарио. Некој таму е примитивен и потоа ги загрозува човековите права, па Западот се меша со тоа што финансиски поддржува политичка опција што му е поповолна и почнуваат војни… Не е веќе ништо ново“, вели Иличиќ и додава:
„Тоа стана проблем за Европа кога сè почна да се прелева на неа. Сè додека сè беше таму некаде на исток, тоа не беше проблем. Исламските земји се сегашниот ѓавол, но не се единствените за кои има предрасуди на Запад. Општо земено, колку помалку образованите луѓе се на Запад, толку повеќе имаат предрасуди. За да ги снема, ќе требаше повеќе да патуваме и да доаѓаме во такви земји и да се увериме која е вистината и што се зборува од медиумите“.
„Сите муслимани се поистоветуваат со терористи, како да ги нема сите оние кои не се. Начинот на кој се однесуваме кон нашиот класичен балкански силувач, убиец, крадец и оној кој дошол од „тие“ земји доволно зборува за тоа колку ни е природен наративот дека сите муслимани се терористи. За нашиот сторител на делото се пишува како поединец, згрозени сме „како е можно такво нешто“. Општеството го осудува како отстапување од инаку светото општество. Сторителот на злосторствата од муслиманските земји се поистоветува со сите милиони муслимани, „сите се исти“, сите се терористи, па „не е чудно што го направил тоа“. А кога некој ќе направи нешто, сите се подеднакво виновни“.
Во исто време, тој забележува дека опасноста зад ваквото погрешно претставување на одредени делови од светот е ширењето на омраза, што секогаш резултира со некаква катастрофа.
Топ 5 земји
Бидејќи неговото патување очигледно не е само лежење на песочна плажа пиејќи коктели со чадори (иако има и такви) или посета на музеи и фотографирање со модерни светски туристички атракции, дефинитивно е релевантна адреса да се праша кои пет земји го маѓепсале. повеќето и зошто.
Авганистан
„Тешко ми е со зборови да опишам што чувствувам кога ќе ја посетам таа земја, како да има некоја невидлива нишка што не врзува многу подлабоко. Таму за прв пат сфатив колку сме лишени од целиот свет поради нашите предрасуди. Контрастот помеѓу она што го прочитав во медиумите и она што го најдов на теренот беше надреално, но и просветлувачко искуство. Многу убави локации: езера, џамии, споменици… И оние кои страдаат, но прекрасни луѓе“, објаснува Кристијан.
Венецуела
Иако ја сака цела Јужна Америка поради нивниот ведар и опуштен стил, на Венецуела му е особено при срце поради водопадите Ангели и пријателите кои ги стекнал таму.
Тајланд
„Југоисточна Азија е „задолжителна“ за секој патник, а Тајланд е мојот втор дом. Ги сакам хаотичните улици на Бангкок, локалното население кое е постојано насмеано, пазарите, уличната храна, тиркизното тропско море…“, набројува Иличиќ.
Етиопија
Во Етиопија особено го воодушеви неверојатната природа и животинскиот свет, како и автентичните племиња.
„Мојата прва средба со Африка, првата средба со племињата кои ме одбележаа засекогаш“, се сеќава тој.
А колку навистина бил маѓепсан од таа средба, најдобар доказ се неговите тетоважи, од кои голем дел е посветен на племињата.
Сирија
Како шеќер на крајот, Кристијан ја вклучи и Сирија во топ 5 поради се што веќе спомна.
„Сирија беше ранета толку пати, од војна и земјотрес, но убавината на душата и верата на овие луѓе не се уништени. Со радост чекорев по оваа света земја, би сакал луѓето да почувствуваат дека сè уште има добрина во светот, дека ја има таа светлина на крајот од тунелот. Треба да ги запознаете со емпатија, да помагате каде што можете, со пари, прегратка или само да ги гледате како луѓе.
Некои патувања се обични, само туристички, а други се толку длабоки што ја менуваат самата личност. Тие ги уништуваат неговите предрасуди, ги менуваат неговите перспективи, погледите на светот. Патувањето е корисно токму за да не останеме заробени во сопствениот мал свет, во темнина и страв. Да видиме дека има убавина и хуманост надвор од нашите ѕидови. Важно е да се патува, а особено е важно да се патува на вакви места.
Сирија остана рана во моето срце и некако чувствувам дека можам да ја залечам само ако повторно и се вратам. Сакам подобро да ја запознаам бидејќи десет дена не беа доволни. Сакам да им помогнам на овие луѓе каде што можам, тоа го направив на многу начини, но најважно е да им го признаам страдањето, да го пренесам и да бидам што е можно поавтентични и верни. Многумина ми пишуваа и рекоа дека моите приказни ги допреа нивните срца, а можам да кажам дека Сиријците дефинитивно се засекогаш запишани во моето срце“.
„Ми недостигаат луѓето што ги сакам повеќе“
Кристијан почна да го истражува светот од загребската адреса. Таму живее и денес, поточно посетува одвреме-навреме, со оглед на зачестеноста на неговите патувања. Се прашувавме дали му недостига домот и дали имаме нешто што не прави различни од другите земји што ги видел.
„Повеќе ми недостасуваат луѓето што ги сакам, а кои не се секогаш со мене на пат. Некогаш едноставно ми недостасува храна, а што се однесува до работата, така е каде и да сум. Мислам дека ние сме мала, но моќна нација која обединета (околу фудбалот или некоја катастрофа) може да прави чуда, која знае добро да се забавува, која со оглед на тоа колку е мала, има произведено еден куп врвни спортисти (фудбалери , кошаркари, скијачи, тенисери). Хрватска има долга традиција на туризам, едно од најубавите и секако највдлабнати брегови во Европа, природниот феномен на Плитвичките езера“, набројува Иличиќ и задоволно заклучува: „Мали сме, но моќни. “
реклама
