Становите, поточно нивниот недостиг се голем проблем во Европската Унија.
„Речиси 900.000 луѓе во Европа моментално се без покрив над главата. Секоја вечер во Европа, населението на Марсеј или Торино е бездомник“, изјави европскиот комесар за енергетика и домување Ден Јоргенсен на првиот состанок на Специјалниот комитет за станбена криза во Европскиот парламент.
„Речиси 10 отсто од населението на Европската унија троши 40 отсто или повеќе од својот приход за домување и поврзани трошоци“, рече тој. Тој додава дека во текот на последните 15 години, кириите во ЕУ се зголемени за околу една четвртина реално, а цените на становите за околу половина.
„Овие бројки, и луѓето зад нив, се суштината на станбената криза во Европа. И мислам дека ќе се согласите со мене: овие бројки се едноставно неприфатливи“, нагласи тој. Тој ги претстави своите планови да и помогне на ЕУ да го реши еден од најголемите проблеми со кои се соочуваат земјите-членки, станбената криза.
Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен ја назначи поранешна данска министерка за енергетика да биде првиот комесар за домување, област во која ЕУ има малку директни овластувања, за да обезбеди поддршка од социјалистите во Европскиот парламент за нејзиниот реизбор.
Признавајќи го овој факт, Јоргенсен нагласи дека „поголемиот дел од одговорноста“ за домувањето е кај земјите-членки и регионалните и локални власти, но исто така тврди дека има „простор за ЕУ на таа маса и дека може и треба да се направи многу“.
Јоргенсен рече дека Комисијата ќе го објави својот прв Европски план за достапно домување. Планот ќе понуди техничка помош за градовите и земјите-членки и ќе се фокусира на инвестиции и вештини.
Комисијата ќе подготви Европска стратегија за домување за поддршка на понудата на станови, ќе воспостави паневропска инвестициска платформа за достапно и одржливо домување, ќе спроведе анализа на влијанието на шпекулациите за домување и ќе ги поддржи земјите-членки да ги удвојат планираните инвестиции во достапно домување во рамките на политиката на кохезија.
Во својот говор напомена дека Брисел не е директно одговорен за станбената политика. Сепак, локалните власти во европските градови вршат притисок за поголема акција на ниво на ЕУ.
Градоначалниците сакаат финансирањето за домување да биде изземено од европските фискални правила кои ја ограничуваат државната потрошувачка. Тие, исто така, сакаат да се прераспределат парите што не се потрошени за закрепнување од пандемијата „Ковид-19“.
Матео Лепоре, градоначалникот на Болоња, посебно нагласи дека во Италија меѓу 10 и 15 отсто од приватните станбени единици се празни.
Во родната земја на комесарот, Данска, растат и кириите и цените на становите. Една од најголемите дански банки, Nykredit, очекува просечните цени на становите во Данска да пораснат за 4,4 отсто оваа година. На пазарот на станови во Копенхаген годинава се очекува зголемување на цените за 6,2 отсто.
Еден начин на кој Данска сака да го реши својот станбен проблем, особено недостигот на прифатливи станови, е да ги претвори привремените студентски станови во достапни и трајни јавни станови.
Во Ирска, цените на куќите минатата година се зголемија речиси двојно повеќе отколку во 2023 година, а бројот на слободни станбени единици падна на историски најниско ниво во јануари 2025 година.
Централниот завод за статистика објави дека цените на становите во декември биле за 8,7 отсто повисоки од претходната година. Тоа значи дека годишната стапка на инфлација во тој сектор во 2024 година речиси двојно се зголемила.
Текстот ЕУ се соочува со станбена криза е превземен од МАКФАКС.
