Си-Eн-Eн

Ненадејниот напад на Хамас за време на викендот, кој вклучуваше илјадници ракети истрелани од Појасот Газа и копнени борби во Израел, има потенцијал да го попречи новиот дипломатски договор што може да го преобликува регионот.

Хамас напаѓа и израелски цивилни и воени цели, а исто така киднапира непознат број израелски војници и граѓани, веројатно со намера во одреден момент да ги разменат за затвореници на Хамас во израелските затвори. Во минатото, Израел разменуваше голем број палестински затвореници за Израелци кои ги држеше Хамас.

Израелските заложници што ги зема Хамас, исто така, ќе го комплицираат израелскиот воен одговор во Газа, бидејќи заложниците најверојатно ќе бидат распоредени на начин што ќе го одвлече вниманието на Израел од воздушните напади во Газа кои би можеле да ги загрозат заложниците.

Сепак, се чини дека тука има и поголем играч: обид да се стави крај на зближувањето меѓу Израел и арапските држави што почна сериозно за време на администрацијата на Доналд Трамп со Аврамските договори.

Под водство на зетот на Доналд Трамп, Џаред Кушнер, „Аврамскиот договор“ резултираше со тоа што Обединетите Арапски Емирати и Бахреин потпишаа договори со кои за првпат ја признаваат државата Израел. Мароко и Судан исто така ги нормализираа односите со Израел.

Тие договори беа значаен напредок, бидејќи историски арапските нации го наведуваа односот на Израел кон Палестинците како причина за нивното одбивање да ја признаат еврејска држава. Плашејќи се дека нивната кауза ќе биде занемарена, Палестинците се спротивставија на договорите.

Навистина, Аврамските договори не направија многу за Палестинците. Кушнер рече дека ќе помогнат да се најдат 50 милијарди долари за палестински проекти, но тоа не се случи бидејќи Палестинците ја бојкотираа инвестициската конференција што ја организираше во Бахреин во 2019 година.

Администрацијата на Трамп, исто така, ја премести американската амбасада од Тел Авив во Ерусалим, нешто што претходните американски администрации не го направија, сметајќи го тоа како провокативно за Палестинците кои тврдат дека поседуваат право на делови од Источен Ерусалим.

Администрацијата на Бајден во голема мера го продолжи пристапот на администрацијата на Трамп; американската амбасада останува во Ерусалим, а тимот на Бајден се обидува да постигне договор меѓу Саудиска Арабија и Израел, кој, доколку се случи, би можел да го обликува Блискиот исток уште повеќе отколку што направија Аврамските договори.

Овој договор се чини дека веќе напредувал во мали, но значајни чекори; На израелските авиони сега им се одобрува прелет над Саудиското кралство, израелски министер го посети кралството минатиот месец, што се случи за првпат, а израелски службеник минатата недела изврши еврејски молитвен обред во Саудиска Арабија, исто така за првпат.

Израелскиот договор за нормализација со Саудиска Арабија – дом на двете најсвети места на исламот – би бил огромен симболичен гест и би имал реални безбедносни придобивки за Израел. На крајот на краиштата, пред точно половина век, за време на војната во Јом Кипур во 1973 година, две арапски држави, Египет и Сирија, го нападнаа Израел. Исто така, и Израел и Саудиска Арабија имаат силен заеднички интерес денес, двете земји го гледаат Иран како најопасен непријател.

Деталите за израелско-саудискиот договор сè уште се разработуваат, но Палестинците, кои беа изоставени од Аврамскиот договор, можеби имаат причина да се грижат дека нивните интереси нема да бидат разгледани во идниот израелско-саудиски договор.

Владата на Израел денес е најдесничарската во својата историја и најмалку сочувствува со политичките цели на Палестинците. Во исто време, саудискиот престолонаследник Мохамед Бин Салман, според некои извештаи, е многу помалку загрижен за палестинската кауза отколку неговиот татко, кралот Салман, кој и понатаму е формален лидер на саудиското кралство, но се вели дека е во лоша здравствена состојба. Престолонаследникот Мохамед е де факто владетел.

Во ретко интервју пред две недели, Бин Салман за Фокс њуз изјави: „Секој ден сме се поблиску до нормализирање на односите со Израел“.

Сето тоа може да помогне да се објасни зошто милитантите на Хамас сега го почнаа својот ненадеен напад врз Израел. Со борбите во Израел и израелските напади во Газа, договорот меѓу Саудиска Арабија и Израел со посредство на САД може да биде одложен во догледна иднина.

Од таквиот развој на настаните најмногу би имал корист Иран, кој долго време е во конфликт со Израел и Саудиска Арабија.

Според извештајот на Стејт департментот на САД за тероризмот за 2020 година, Иран исто така му дал поддршка на Хамас.

Високи ирански претставници неодамна јавно предупредија на какво било приближување со Израел. Минатата недела, иранскиот врховен лидер, ајатолахот Али Хамнеи рече: „Земјите кои се обложуваат на нормализирање на односите со Израел ќе загубат. Се обложуваат на коњ кој губи“.

И во саботата, главниот воен советник на Хамнеи рече дека Иран ги поддржува нападите на Хамас во Израел „до ослободување на Палестина и Ерусалим“.