Таџ Махал е една од најпознатите градби во светот. Изграден е во 1631 година во правливата рамнина на градот Агра, на околу 200 километри од Делхи.
Оваа величествена градба е доказ за голема љубов, а потегот на принцот Курам, досега, никој не го надминал!
Имено, принцот Курам (Khurram), од династијата Могули, се шетал низ Делхи и забележал девојка која продава свила. Фасциниран од нејзината убавина, тој се заљубил, а по пет години се оженил со неа. Нејзиното вистинско име, Арџуманд Бану Бегум, беше заменето со Мумтаз Махал, што значи „декорација на палатата“. Како во бајка – живееле среќно и бескрајно се сакале!
Мумтаз го придружуваше сопругот на секое патување. Во 1627 година, Курам стана император на Могалската империја и во таа прилика беше именуван како Шах Џахан.
За разлика од приказните дека дошол на тронот на ужасен начин – со убивање на своите браќа – Шах Џахан е познат по неговата дарежливост кон пријателите, сиромашните и изградбата на бројни споменици и храмови во Агра и Делхи.
Мумтаз Махал и Шах Џахан – нивната љубов продолжува
За 18 години заеднички живот, Мумтаз му даде четиринаесет деца. При последното породување, родила ќерка, Гуахара Бегум, таа починала во градот Буранпур во 1630 година. На смртната постела Мумтаз побарала од Шах да и ги исполни четирите желби: да и изгради споменик достоен за нивната љубов, никогаш повеќе да не се омажи, да се грижи за нивните деца и да го посетува нејзиниот гроб на секоја годишнина.
Шах беше целосно изгубен некое време. Ги запоставил сите државни функции и првите девет дена не излегувал од собата, ништо не јадел ниту пиел. Кога го напуштил својот кварт, косата која му била црна како јаглен – сега била целосно бела!
На влезот во мавзолејот стои натписот „Душо, почивај во уметноста. Врати се кај Господ во мир и нека биде со тебе“.
Според неговата наредба, започнала изградбата на Таџ Махал, која траела цели 22 години. На неговата изградба деноноќно работеле повеќе од 22.000 луѓе. За изградбата се користени бел мермер, јаспис (скапоцен камен), жад, кристали, лапис (според легендата – каменот на мудроста), тиркиз, сафир, карнелијан (скапоцен камен). Сето ова било увезено од различни азиски земји со помош на стадо од околу 1.000 слонови. Поставени се и 28 видови на скапоцени и полускапоцени камења од различни земји. Главниот калиграф бил Аманат Кан Ширази, чие име е само врежано на вратата од храмот. Самиот Шах Џахан редовно ги надгледувал работите. Централната зграда била завршена во 1648 година, додека изградбата на другите делови траела следните пет години.
Комплексот згради во рамките на Таџ Махал се состои од пет главни елементи: главната порта, градината, џамијата, викендицата и главниот мавзолеј.
Мумтаз Махал најпрво била погребана во градината Зејнбад, местото каде што починала, а потоа нејзиното тело со големи почести било пренесено во Агра каде имало делење храна, пијалок и пари.
Местото каде таа привремено одмара, стои и денес. По трет пат е погребана на местото каде што сè уште почива, по завршувањето на изградбата на мавзолејот, на 26 мај 1633 година, а свртена е кон запад, односно кон Мека.
Кога неговиот син го презеде тронот во 1658 година, Шах Џахан беше ставен во притвор. Тој живееше уште осум години со единствената можност – да го гледа почивалиштето на својата сакана сопруга низ прозорецот на кулата Јасмин, преку реката Џумна.
Споменик на љубовта – никого не остави рамнодушен
Постои и легенда дека Шах Џахан имал намера да изгради идентичен мавзолеј, само во црно, а двата храма би биле поврзани со мост. За време на ископувањата во 1990 година, биле пронајдени столбови од црн мермер, но се покажало дека станува збор за бел мермер кој со текот на времето поцрнел и дека приказната ја проширил европски писател на светлосни романи.
Поетската легенда, која ги следи зборовите на Рабиндранат Тагоре, вели дека „Таџ Махал е солза на образот“. Се вели дека секоја година во сезоната на дождови, само една капка дожд паѓа на мавзолејот.
Таџ Махал е едно од седумте светски чуда и е на листата на светско наследство на УНЕСКО.
„Таџ не е архитектонско дело како што е случајот со другите згради, туку страста на владетелската љубов кована во жив камен“ – британскиот поет Сер Едвин Арнолд
